Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/16810,Kopaczewski-Antoni.html
27.04.2024, 05:57

Kopaczewski Antoni

Antoni Kopaczewski, ur. 15 XII 1941 w Piaskach k. Lublina, zm. 2 VIII 2014 w Rzeszowie. Ukończył Zawodową Szkołę Metalową w Lublinie (1960).

1961–1963 zasadnicza służba wojskowa, 1963–1965 pracownik Fabryki Maszyn Rolniczych w Lublinie, 1965–1980 i 1982 formierz odlewnik, rdzeniarz, brygadzista-rdzeniarz w WSK PZL Rzeszów. 1981–1982 pracownik w „S”. W VIII 1980 członek KS podczas strajku w zakładzie. Od IX 1980 w „S”; przew. prezydium MKZ, członek KKP. I – II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 współorganizator strajku chłopskiego w siedzibie b. WRZZ w Rzeszowie, sygnatariusz porozumień rzeszowsko-ustrzyckich. VI– VIII 1981 delegat na I WZD Regionu Rzeszowskiego, przew. MKR; IX/X delegat na I KZD, przew. Krajowej Komisji Wyborczej „S”, członek KK.

13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Iławie i Załężu k. Rzeszowa. 6 VIII 1982 zwolniony. Od 1982 na rencie. 1982–1988 jawnie reprezentował regionalne władze „S” podczas manifestacji, spotkań rocznicowych. Sygnatariusz petycji i listów do władz PRL piętnujących reżim komunistyczny. Od 1983 wspierał Rzeszowski Komitet Oporu Rolników; 1984–1989 przywódca SW Oddział w Rzeszowie. Autor w podziemnych pismach SW, m.in. „Solidarność Zwycięży” i „Galicja” (ps. Michał Jodłowski).

W 1989 przeciwnik rozmów okrągłego stołu i kontraktowych wyborów parlamentarnych. 1994–2014 radny Miasta Rzeszowa z list: Porozumienia Samorządowego Centroprawicy (1994–1998), AWS (1998–2002), Rzeszowskiego Porozumienia Prawicy (2002–2006), PiS (2006–2014). Współzałożyciel Stronnictwa Ludowego Ojcowizna (2004 – 2014) a od 2012 jego Honorowy Prezes.

Autor kilku tomów poezji, m.in Solidarność można wymazać z murów, ale nie z serc ludzkich (2014).

Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).

14 VIII 1982 – 12 III 1990 rozpracowywany przez Wydz. V/WOG KW MO/WUSW w Rzeszowie w ramach SOR krypt. Pięść; 1981 – 17 XI 1983 przez Wydz. IIIA/Wydz. V w ramach SOR krypt. Woźny; 12 X 1980 – 10 XI 1983 w ramach SOR krypt. Wódz; 11 X 1980 – 3 V 1984 w ramach SO krypt. Azymut.

 

Michał Stręk

Opcje strony