Kosmalski Andrzej
Andrzej Kosmalski, ur. 22
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1950 w Krotoszynie, zm. 10 XII 2007 w Warszawie. Ukończył Przyzakładową Szkołę Zawodową w Nowej Rudzie (1967).
1967-1971 pracownik Kłodzkich Zakładów Drzewnych, 1972-1991 automatyk-elektronik w Hucie Miedzi Głogów w Żukowicach Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi w Lubinie.
29-31 VIII 1980 członek Międzywydziałowego KS w HM Głogów. Od IX 1980 w „S”; członek Komitetu Założycielskiego w HM Głogów; od IX 1980 w MKZ w Głogowie, od 17 XII 1980 wiceprzewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Robotniczego „S” tamże. Od 16 VI 1981 wiceprzewodniczący Zarządu Oddziału Wojewódzkiego „S” w Legnicy, w VI 1981 delegat na I WZD Regionu Dolny Śląsk, członek ZR.
13 XII 1981 internowany w KW MO w Legnicy, następnie w Ośr. Odosobnienia w Głogowie i Grodkowie (wydawca więziennych wydawnictw okolicznościowych), 16 XI 1982 zwolniony. IX 1983 – 1987 współzałożyciel (z Jerzym Jurkiewiczem, i Stanisławem Orzechem) i przewodniczący podziemnej MKK „S” w Głogowie; autor i redaktor „Solidarności Głogowskiej”; 1983-1989 współpracownik, autor podziemnego pisma „Zagłębie Miedziowe”. 3 XII 1987 – 1989 członek powołanej przez Władysława Frasyniuka RKW „S” Dolny Śląsk, przedstawiciel na woj. legnickie. Wielokrotnie zatrzymywany na 48 godz., przesłuchiwany, poddawany rewizjom, karany grzywnami przez kolegia ds. wykroczeń w Głogowie i Lubinie. Od X 1988 przewodniczący Komitetu Organizacyjnego „S” w HM Głogów, 28 X 1988 współorganizator strajku tamże ws. podwyżek płac. 25 I 1989 współzałożyciel, następnie przewodniczący MKO „S” Zagłębia Miedziowego w Legnicy (pod zwierzchnictwem RKW „S” Dolny Śląsk).
1989-1991 członek Prezydium KZ w HM Głogów, w III 1990 delegat na II WZD Regionu Dolny Śląsk, we IX 1990 delegat na IV WZD Województwa Legnickiego. 1989-1991 poseł RP z listy KO „S”, członek Komisji Obrony Narodowej i Komisji Spraw Wewnętrznych i Administracji. VII 1990 – 2001 w ROAD/UD/UW. Od 1991 na rencie, od 2005 pracownik w HM Głogów. Inicjator umieszczenia w 2007 na murze ZK w Głogowie tablicy pamiątkowej poświęconej działaczom „S” internowanym w okresie stanu wojennego (XII 1981 – VIII 1982).
W plebiscycie „Gazety Lubuskiej” wybrany na Hutnika Roku (2007); odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2007).
Do 1984 rozpracowywany przez Wydz. V WUSW w Legnicy w ramach KE krypt. Andrzej.
Łukasz Sołtysik