Kozyra Marian
Marian Kozyra, ks., ur. 24 I 1933 w Zamościu, zm. 10
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
2009 w Lublinie. Absolwent Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie, święcenia kapłańskie (1956); absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1972).
1956-1960 wikariusz w parafii św. Agnieszki w Lublinie, 1960-1963 w parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie, 1963-1964 w parafii św. Bartłomieja w Łopienniku, 1964-1969 w parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Lublinie, 1969-1976 proboszcz parafii św. Rocha w Czułczycach k. Chełma, od 1976 proboszcz i dziekan parafii św. Marii Magdaleny w Łęcznej z zadaniem objęcia opieką duchową pracowników tworzącego się Lubelskiego Zagłębia Węglowego (kontakt z duszpasterzami górników na Górnym Śląsku), inicjator duszpasterstwa górników w Łęcznej. Wzywany do Urzędu ds. Wyznań w Lublinie w związku z tematyką pracy magisterskiej dot. problematyki nauczania religii w PRL i prowadzonymi ankietami wśród młodzieży; w 1972, po odmowie udzielenia informacji nt. władz kurii i seminarium, odmówiono mu wydania paszportu na wyjazd do Wielkiej Brytanii. 4 XII 1976 organizator pierwszych w Łęcznej uroczystości ku czci św. Barbary (z poświęceniem przez bp. Zygmunta Kamińskiego sztandaru górniczego z wizerunkiem patronki górników). Od 1977 inicjator uroczystości i celebrans nabożeństw dla środowisk pracowniczych Łęcznej (górnicy, służba zdrowia, oświata).
Od 1980 duszpasterz rolników, m.in. od 1981 organizator corocznych uroczystości ku czci patrona rolników św. Izydora Oracza w kaplicy wybudowanej w Ciechankach Łęczyńskich (okazja do spotkań działaczy „S” RI Regionu Środkowo-Wschodniego). 14 XII 1980 organizator (we współpracy z górniczą „S”) pierwszej mszy na terenie KWK Bogdanka. 3 V 1981 inicjator poświęcenia sztandaru „S” Przedsiębiorstwa Robót Górniczych w Łęcznej oraz krzyży, umieszczonych tego dnia w salach LO w Łęcznej.
14 XII 1981 przewieziony przez funkcjonariuszy SB z plebanii do Komisariatu MO w Łęcznej, gdzie bezskutecznie próbowano na nim wymóc podpisanie tzw. lojalki. 1981-1987 odprawiał Msze za Ojczyznę w Łęcznej. Od 1983 kanonik honorowy kapituły kolegiaty zamojskiej; od 1987 proboszcz parafii św. Agnieszki w Lublinie; od 1995 kanonik honorowy kapituły lubelskiej. Od 2003 na emeryturze.
Marcin Dąbrowski