Lewandowski Zygmunt
Zygmunt Lewandowski, ur. 25 V 1946 we Wrocławiu. Ukończył SP tamże (1962).
1964–1973 pracownik Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL–Hydral tamże (1966–1968 zasadnicza służba wojskowa). 1969–1972 uczeń Technikum Mechanicznego dla Pracujących tamże, 1973–1978 pracownik Fabryki Maszyn Rolniczych Agromet–Pilmet tamże, 1978–1979 Dolnośląskiego Przedsiębiorstwa Maszyn i Transportu Budownictwa Oddział nr 2 ul. Aleja Pracy nr 2 tamże, 1979–1983 kierowca w Zajezdni Autobusowej nr VII MPK tamże.
25 VI 1976 inicjator, uczestnik 2-godzinnego strajku w Pilmecie.
26 VIII – 1 IX 1980 współorganizator strajku w ZA nr VII MPK (jeden z czterech kierowców, którzy zablokowali Zajezdnię).
Od IX 1980 w „S”.
13 XII 1981 uczestnik strajku w ZA nr VII MPK. XII 1981–1983 organizator (przy kościołach) pomocy dla rodzin osób represjonowanych, współpracownik Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego we Wrocławiu. XII 1981 – VI 1982 współpracownik RKS Dolny Śląsk. 29 I 1982 internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Nysie, 1 III 1982 zwolniony. 4 XI 1982 ponownie internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Strzelinie, 23 XI 1982 zwolniony. VII 1982–1983 współpracownik SW, uczestnik manifestacji i walk ulicznych we Wrocławiu 13 i 28 VI oraz 31 VIII 1982 akcji ulotowych i plakatowych oraz malowania haseł na murach; drukarz i kolporter wydawnictw podziemnych m.in. „Biuletynu Dolnośląskiego”, „Wiadomości Bieżących”, „Solidarności Walczącej” i „Z Dnia na Dzień”; organizator sprzętu i materiałów poligraficznych; organizator i koordynator grupy drukarzy i kolporterów, współpracował m. in. z Barbarą Sarapuk i Albertem Łyjakiem.
15 III 1983 emigracja z rodziną do Francji, m.in. własna działalność gospodarcza. Od 2011 na emeryturze.
3
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1983–3 VI 1983 rozpracowywany przez Wydz. V–1 KW MO we Wrocławiu w ramach KE krypt. Cichy.
Łukasz Sołtysik