Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Macedoński Adam

Adam Macedoński, ur. 29 I 1931 we Lwowie (obecnie Ukraina). Ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie (1950); 1950-1951 student Akademii Sztuk Pięknych, 1951-1952 Uniwersytetu Jagiellońskiego, Studium Historii Kultury Materialnej.

1945-1946 w ZHP, członek Granatowej Dziewiątki przy VIII Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Augusta Witkowskiego (od 1956 V LO) w Krakowie; 1945-1947 uczestnik Narodowego Ruchu Oporu podległego Ruchowi Oporu AK, organizator 2 grup NRO w V LO. 1945-1950 członek Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej. W 1946 uczestnik strajku uczniowskiego i demonstracji z okazji święta 3 V; w XI 1946 zatrzymany przez UB, następnie do 1947 w ukryciu na Ziemiach Odzyskanych. 1947-1948 działacz Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych (członek amatorskiego teatru TUR). Od 1947 wielokrotnie wzywany na przesłuchania przez UB, poddawany brutalnemu śledztwu, pobity. W 1950 rysownik w Państwowym Instytucie Sztuki w Krakowie; w 1951 pomocnik murarza w Zjednoczeniu Budownictwa Miejskiego w Nowej Hucie. Od 1951 w Towarzystwie Przyjaciół Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1952 zatrzymany, przetrzymywany w areszcie ponad 1 mies., następnie zmuszony do przerwania studiów i podjęcia pracy. W 1953 kierownik świetlicy w Krakowskich Zakładach Szklarskich, 1953-1954 dekorator w Miejskim Handlu Detalicznym w Krakowie, 1955-1956 fotograf w krakowskiej Pracowni Konserwacji Zabytków. Od 1955 rysownik, karykaturzysta w czasopismach, m.in. „Przekroju”, „Panoramie Północy”, „Ziemi”, „Dzienniku Polskim”, „Tygodniku Powszechnym”, „ITD”, „Dookoła Świata”, „Polsce”, „Szpilkach”, „WTK”, „Magazynie Polskim” (liczne przedruki jego prac za granicą). W 1956 członek Studenckiego Komitetu Rewolucyjnego na Politechnice Krakowskiej, współorganizator pomocy dla powstania węgierskiego (następnie namawiał do noszenia czarnych wstążek w rocznicę powstania). Od 1956 działacz Duszpasterstwa Akademickiego, autor wykładów nt. sztuki, historii, praw człowieka wygłaszanych w kościołach, klubach. Po 1956 członek grupy poetyckiej Muszyna Jerzego Harasymowicza. W IV 1960 uczestnik obrony Krzyża (zwanego później Nowohuckim) w Nowej Hucie. W 1968 kurier między Pragą a Paryżem (redakcja „Kultury”) prasy i publikacji wydawanych w czasie Praskiej Wiosny; uczestnik manifestacji w Pradze. 1969-1979 założyciel i animator Studia Folk Songu (następnie Międzynarodowe Studio Folk Songu) przy Muzeum Etnograficznym w Krakowie (kultywowanie pieśni ludowych, propagowanie tradycji i praw człowieka); współpracownik ks. Jana Palusińskiego przy organizowaniu Sacrosongów. Od 1971 współpracownik ks. Franciszka Blachnickiego. Od 1976 współpracownik KOR, następnie KSS KOR; zaangażowany w zbieranie informacji o represjonowanych oraz podpisów pod protestem przeciwko aresztowaniu działaczy KOR; kolporter „Robotnika”, „Biuletynu Informacyjnego”. Od V 1977 (od śmierci Stanisława Pyjasa) związany z krakowskim SKS. Od 1977 uczestnik ROPCiO; współpracownik redakcji podziemnego pisma „Opinia Krakowska” (zaprojektował stronę tytułową). W III 1978 inicjator i założyciel Instytutu Katyńskiego; współredaktor podziemnego pisma „Biuletyn Katyński”, wydawca materiałów dot. zbrodni katyńskiej (zaczął je zbierać w połowie l. 50.), propagator hasła „Katyń 1940”. 1979-1984 współzałożyciel, działacz Chrześcijańskiej Wspólnoty Ludzi Pracy. 1979-1982/83 pomysłodawca, współwydawca, redaktor pisma „Krzyż Nowohucki” (we współpracy z Franciszkiem Grabczykiem, Janem Franczykiem, Henrykiem Pachem, Wojciechem Sukiennikiem, ks. Tadeuszem Isakowiczem-Zaleskim). We IX 1979 sygnatariusz deklaracji założycielskiej KPN. W IV 1980 pomysłodawca i współorganizator niezależnej manifestacji w Nowej Hucie w 20. rocznicę obrony Krzyża Nowohuckiego. W l. 60., 70. i 80. wielokrotnie przesłuchiwany; od 1979 regularnie zatrzymywany (szczególnie przed 3 V, 11 XI). 26 VIII 1980 organizator, uczestnik 5-dniowej głodówki popierającej strajkujących gdańskich stoczniowców w nowohuckim kościele MB Królowej Polski (Arka Pana).

W XI 1980 uczestnik narady przedstawicieli środowisk twórczych Krakowa nt. polskiej kultury. Od XII 1980 w „S”, członek Komitetu Założycielskiego „S” przy ZPAP w Krakowie, następnie członek Prezydium KZ przy Kole Architektów Wnętrz ZPAP. Od 1980 autor projektów okładek dla niezależnych pism, kolporter podziemnych wydawnictw oraz wizerunku Matki Boskiej Katyńskiej (wg projektu Danuty Staszewskiej). Od 1981 działacz krakowskiego KOWzP, w X 1981 powołany do biura organizacyjnego.

13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Nowym Wiśniczu, następnie Załężu k. Rzeszowa (w I 1982 uczestnik 10-dniowej głodówki, w II 1982 uczestnik protestu internowanych, pobity przez Służbę Więzienną), w VI 1982 podczas pobytu w szpitalu uciekł na pogrzeb matki, zwolniony 13 VII 1982. Od 1982 w Duszpasterstwie Ludzi Pracy; w 1984 współzałożyciel Rodzin Katyńskich w Krakowie. W XI 1984 współtwórca, działacz krakowskiej Inicjatywy Obywatelskiej w Obronie Praw Człowieka Przeciw Przemocy, w 1986 współzałożyciel Polskiej Ligi Praw Człowieka.

Od 1999 na emeryturze.

Autor wielu wystaw plastycznych w kraju i za granicą; od 1967 autor wierszy i krótkich utworów prozą publikowanych w „Tygodniku Powszechnym”, „Przekroju”, „Przewodniku Katolickim”. Od 1966 laureat nagród i wyróżnień za twórczość plastyczną.

Odznaczony Krzyżem Semper Fidelis (1985), Złotym Krzyżem Zasługi (Londyn 1989), złotym medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1999), Medalem Edukacji Narodowej (2001), Krzyżem Drugiej Obrony Lwowa (2006), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2007), laureat Nagrody Kustosz Pamięci Narodowej (2011).

1967-1971 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Krakowie w ramach SOS krypt. Artystka; 1971-1984 przez Wydz. III KW MO/WUSW w Krakowie w ramach KE/SOR krypt. Artysta; 1985-1987 przez Wydz. III WUSW w Krakowie w ramach SOR krypt. Fantasta.

Sławomir Chmura

Opcje strony

do góry