Moczulski Leszek
Leszek Moczulski (właśc. Robert Leszek), ur. 7 VI 1930 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Prawa (1952), doktorat z historii na Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku (2005), habilitacja w Instytucie Historii PAN w Warszawie (2009).
W 1946 członek młodzieżowej Podziemnej Zbrojnej Organizacji Antykomunistycznej w Sopocie. 1947-1948 członek Związku Walki Młodych, 1948-1949 w PPR, następnie PZPR, sekretarz Oddziałowej Organizacji Partyjnej na Wydziale Prawa UW, wykluczony z partii za popieranie Władysława Gomułki. W 1950 praktykant w „Trybunie Ludu”, 1950-1953 dziennikarz „Życia Warszawy”, 1953-1954 tygodnika „Wieś”, 1954-1955 pracownik Zakładu Oczyszczania Miasta, 1955 redaktor gazet zakładowych: „Budujemy Trakt Starej Warszawy” (gazeta w Państwowym Przedsiębiorstwie Budownictwa i Konserwacji Architektury Monumentalnej), „Komunard” (w Zakładach Wytwórczych Urządzeń Telefonicznych im. Komuny Paryskiej), „Tydzień Spółdzielcy” (w Związku Spółdzielczości Pracy), 1955-1957 dziennikarz tygodnika „Dookoła Świata”. 1957-1958 w TVP. W 1957 aresztowany za przekazywanie wiadomości prasie zachodniej, przetrzymywany w AŚ Warszawa-Mokotów, w IV 1958 wyrokiem Sądu Wojewódzkiego uniewinniony. Do 1960 objęty zakazem druku, publikował pod nazwiskami znajomych (m.in. w „Więzi”). 1960-1961 dziennikarz pisma „Naprzód. Pismo Sprzedawców «Ruchu»”, 1961-1977 kierownik działu historycznego tygodnika „Stolica”. W l. 60. związany ze środowiskiem kombatanckim AK, popularyzator dziejów AK. 1977-1978 członek kierownictwa Nurtu Niepodległościowego (tzw. Rombu), współautor (z Józefem Rybickim) deklaracji ideowej przyjętej podczas I zjazdu NN. 25 III 1977 współzałożyciel, do 1978 rzecznik ROPCiO, 1977-1978 redaktor niezależnego pisma „Opinia”; zbierał podpisy pod petycjami do władz. 1977-1980 założyciel i redaktor naczelny niezależnego Wydawnictwa Polskiego, 1978-1980 niezależnego pisma „Droga”, 1978-1981 redaktor krakowskiego niezależnego „Biuletynu Katyńskiego”. 1 IX 1979 założyciel KPN, w VII 1980 na I Kongresie KPN w Lądku-Zdroju wybrany na przewodniczącego Rady Politycznej. Wielokrotnie zatrzymywany, poddawany rewizjom.
23 IX 1980 aresztowany, przetrzymywany w AŚ Warszawa-Mokotów, w VI 1981 po akcjach KOWzP i interwencji Episkopatu Polski zwolniony z więzienia; 9 VII 1981 ponownie aresztowany, przetrzymywany w AŚ Warszawa-Mokotów.
13 XII 1981 przebywał na przepustce, 15 XII 1981 stawił się na posiedzenie sądu we własnej sprawie, następnie odwieziony do AŚ; 8 X 1982 w tzw. I procesie KPN skazany przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego na 7 lat więzienia, osadzony w ZK w Barczewie, 5 VIII 1984 zwolniony na mocy amnestii. 24 XII 1984 ponownie wybrany na przewodniczącego Rady Politycznej KPN na II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. Kongresie partii w Warszawie. 1984-1989 redaktor naczelny podziemnej edycji pisma „Droga”. 9 III 1985 ponownie aresztowany, przetrzymywany w AŚ Warszawa-Mokotów, 22 IV 1986 skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie na 4 lata więzienia, 14 IX 1986 zwolniony na mocy amnestii.
W 1987 przebywał w Wielkiej Brytanii, Francji i USA, gdzie nawiązał kontakty z politykami prawicowych partii oraz ze środowiskami emigracyjnymi. Przeciwnik obrad Okrągłego Stołu. W wyborach 4 VI 1989 bez powodzenia kandydował na posła w Krakowie z listy KPN. 1991-1997 poseł RP z listy KPN, 1993-1997 przewodniczący Sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą. 1992-1996 delegat do Parlamentu Europejskiego. Od 1998 na emeryturze. Od 2009 honorowy prezes Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego.
Autor wydanych w podziemiu (Wydawnictwo Polskie) programów politycznych: ''Program 44'' (1976), ''Rewolucja bez rewolucji'' (1979), ''Walka strajkowa w Polsce – rok 1980'' (1980), ''III Rzeczpospolita. Zarys ustroju politycznego'' (1984), ''Krajobraz przed bitwą'' (1987) oraz książek historycznych, m.in. ''Szpony czarnego orła'' (MON 1969), ''Dylematy. Wstęp do historii politycznej Europy Zachodniej 1945-70'' (MON 1971), ''Wojna polska 1939'' (Wydawnictwo Poznańskie 1972), ''Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni'' (Warszawa 1999), ''Narodziny Międzymorza'' (Bellona 2008).
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (nadanym przez Rząd RP na Wychodźstwie 1987).
W 2008 SN, po długotrwałym, wielokrotnie przerywanym procesie autolustracyjnym, odrzucił kasację i utrzymał w mocy wcześniejszy wyrok stwierdzający, że 1969-1977 był TW Wydz. III KS MO ps. Lech. W 2011 zapowiedział kontynuację sprawy po uzyskaniu orzeczenia Trybunału Europejskiego w Strasburgu, iż w czasie procesu lustracyjnego naruszone zostało prawo Moczulskiego do obrony. W IV 2012 SN uchylił orzeczenie o jego współpracy z SB i przekazał Sądowi Okręgowemu w Warszawie jako sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.