Encyklopedia Solidarności Musiał Jan Antoni - Biogramy -

Jan Antoni Musiał, ur. 1 I 1948 w Częstochowie. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Instytut Polonistyki (1972), doktorat (2006).

1973–1981 dziennikarz „Nowin Rzeszowskich” i „Konfrontacji”.

W XII 1970 aresztowany na terenie UJ za „rozpowszechnianie fałszywych wiadomości” o masakrze na wybrzeżu.

Od IX 1980 w „S”. I – II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 uczestnik strajku chłopskiego w siedzibie b. WRZZ w Rzeszowie; twórca i redaktor biuletynu strajkowego „Trwamy” (1981), „Biuletynu Informacyjnego Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego «Solidarność»” (1980–1981) i niezależnego miesięcznika „Z Dołu”.

Po 13 XII 1981 w ukryciu, V – IX 1982 współredaktor podziemnego pisma „«Solidarność» Trwa”, III – X 1982 pisma „Nie”. 27 X 1982 zatrzymany w Przemyślu. 1981–1988 prace dorywcze. 1982–1989 redaktor i publicysta w podziemnych pismach w Rzeszowie, Przemyślu i Stalowej Woli (m.in. redaktor „Rocznika Instytutu Wyższej Kultury Religijnej” i „Busoli”). 1985–1990 członek zespołu niezależnych historyków, działającego pod patronatem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, współredaktor I tomu monografii Diecezja przemyska w latach 1939–1945; 1986–1989 redaktor podziemnego pisma „Rola Katolicka” wydawanego pod egidą bp. Ignacego Tokarczuka, drukowanego m.in. u ks. Kazimierza Jancarza w Mistrzejowicach. 1985–1990 redaktor serii wydawniczej Biblioteczka Przemyska (10 regionalnych monografii historycznych). 1988–1992 sekretarz Diecezjalnej Rady Kultury.

1989–1991 senator RP z listy KO. 1989–1992 wojewoda przemyski. 1991–1993 senator RP z listy POC. 1992–1994 redaktor nacz. dziennika „Nowiny” w Rzeszowie; 1994–1996 nauczyciel w I LO w Przemyślu. 1994–1997 prezes przemyskiego KIK. 1994–1997 wydawca „Zeszytów Akcji Katolickiej Archidiecezji Przemyskiej”. 1996–1998 prezes Wydawnictwa R-Press w Rzeszowie, 1998–1999 Polskiej Agencji Informacyjnej w Warszawie, 2000–2001 dyr. Kolegium Nauczycielskiego w Przemyślu, 2001–2010 kanclerz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej (późn. Wschodnioeuropejskiej) tamże, od 2010 wykładowca w Instytucie Polonistyki tamże.

Autor książek: Marchołta 1934–1939 (2004), Wartości i wartościowania w pracach Stefana Kołaczkowskiego o literaturze (2006).

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2014), Orderem Rycerskim św. Sylwestra (1999).

10 III 1971 – 8 XI 1982 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Krakowie w ramach KE; 11 X 1980 – 24 III 1984 przez Wydz. IIIA/Wydz. V KW MO/WUSW w Rzeszowie w ramach SO krypt. Azymut; 18 I 1981 – 10 XI 1982 przez Wydz. V KW MO w ramach SOR krypt. Pisarz; 26 VII 1983 – 18 X 1988 przez Wydz. IV KW MO/WUSW w Przemyślu w ramach SOR krypt. Kancer; 12 IX 1988 – 4 VII 1989 przez Wydz. IV WUSW w ramach KE krypt. Wysoki; 19 IV – 9 VIII 1989 przez Wydz. III w ramach SO krypt. Cratos.

Michał Stręk