Encyklopedia Solidarności

Stefan Niewiadomski, ur. 9 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1936 we Włocławku. Ukończył Technikum Celulozowo-Papiernicze we Włocławku (1955).

1955-1982 pracownik Fabryki Papieru Szczecin-Skolwin, 1956-1958 zasadnicza służba wojskowa, w 1981 oddelegowany do pracy związkowej. 1964-1970 w PZPR. 17-22 XII 1970 przewodniczący strajku rotacyjnego w FP prowadzonego na znak poparcia dla strajkującej Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego. Od 1978 sympatyk ROPCiO, dostawca papieru dla jego szczecińskiej grupy.

18-30 VIII 1980 organizator strajku w FP, przewodniczący KS, od IX 1980 w „S”, przewodniczący Komitetu Założycielskiego, Komisji Robotniczej, następnie przewodniczący KZ w FP; VI-VII 1980 delegat na I WZD Regionu Pomorze Pomorze „Pomorze”, podtytuł: „Pismo niezależne”, sygnowane przez Tymczasowy Zarząd Regionu Pomorza Zachodniego NSZZ „Solidarność”. Zachodnie, członek ZR; IX/X 1981 delegat na I KZD; wiceprzewodniczący Krajowej Sekcji Papierników, sygnatariusz porozumienia z ministrem leśnictwa i przemysłu drzewnego dot. Karty Papiernika Polskiego, w 1981 współpracownik KOWzP, w XII 1981 oddelegowany do MKS w stoczni.

13-14/15 XII 1981 uczestnik strajku w Stoczni, członek MKS, po pacyfikacji aresztowany, do 23 XII 1981 przetrzymywany w izbie zatrzymań KW MO w Szczecinie, w ZK w Inowrocławiu, w AŚ w Bydgoszczy, w tzw. procesie jedenastu skazany na karę 1,5 roku więzienia, osadzony w ZK w Potulicach, 24 III 1983 zwolniony. W III 1982 zwolniony dyscyplinarnie z pracy (do 1989 pracował dorywczo, m.in. jako stróż). 15 VII 1984 – 1989 członek Tajnej Rady Koordynacyjnej Regionu Pomorze Zachodnie, dostawca papieru dla szczecińskich i łódzkich wydawnictw podziemnych, koordynator kolportażu i kolporter wydawnictw drukowanych w katakumbach bazyliki katedralnej w Bydgoszczy (we współpracy z ks. Tadeuszem Wołynowiczem-Dzięgielem). Wielokrotnie przesłuchiwany, zatrzymywany na 48 godz.

4 VI 1989 obserwator z ramienia „S” w Obwodowej Komisji Wyborczej. 1989-2001 przewodniczący KZ „S” w FP, delegat na kolejne WZD Regionu Pomorze Zachodnie, członek ZR. Od 1989 ponownie pracownik Fabryki Papieru, od 2001 na emeryturze.

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2010).

1983-1988 rozpracowywany przez Wydz. V WUSW w Szczecinie/p. V RUSW w Policach w ramach KE Bogaty.

Sylwia Wójcikowa