Encyklopedia Solidarności Pluta-Czachowski Kazimierz - Biogramy -

Kazimierz Pluta-Czachowski, (właśc. Józef Kazimierz Pluta), ur. 11 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1898 w Kozłowie, zm. 5 VIII 1979 w Warszawie. 1926–1928 słuchacz Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie (płk dypl. 1943).

1905 uczestnik strajku szkolnego. Od 1910 w tajnym skautingu, członek Zarzewia. II–VIII 1914 w Polskich Drużynach Strzeleckich, VIII 1914–VII 1917 w I Brygadzie Legionów Polskich. 1918–1939 w WP, 1921 uczestnik III powstania śląskiego, 1932–1934 szef sztabu i z-ca komendanta głównego Związku Strzeleckiego, 1936–1939 szef Oddziału Wyszkolenia w Dowództwie Korpusu Ochrony Pogranicza, IX 1939 szef sztabu 18. Dywizji Piechoty ze składu Samodzielnej Grupy Operacyjnej Narew. 1939–1940 współzałożyciel i członek Organizacji Orła Białego, kierownik Wydz. Wojskowego i Walki Czynnej z siedzibą w Krakowie. 1940–1945 w ZWZ-AK, III 1940–VII 1941 z-ca komendanta Obszaru IV Krakowsko-Śląskiego, VII 1941 szef Oddziału V-0 Dowództwa i Łączności i z-ca szefa sztabu KG AK ds. techn. dowodzenia i łączności, VIII–IX 1944 uczestnik powstania warszawskiego, X–XII 1944 więzień obozu w Pruszkowie, nast. w Brunszwiku, skąd wrócił do kraju. I 1945 aresztowany przez NKWD, do XII 1945 internowany w Kazachstanie. 1946–1947 gospodarstwo rolne w Starych Bogaczowicach. 1947–1949 z płk. Janem Mazurkiewiczem i płk. Janem Gorazdowskim prowadził Bazar Krajowy w Warszawie. 13 I 1949 aresztowany, poddany śledztwu, 7 XII 1953 skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na 15 lat pozbawienia wolności, osadzony w ZK na Mokotowie, nast. w Centralnym Więzieniu Karnym w Rawiczu, 5 XI 1955 zwolniony warunkowo, 1956 zrehabilitowany. 1957–1967 z uwagi na zły stan zdrowia nie podejmował pracy. Członek ZBoWiD. W l. 60. i 70. autor art. o kampanii wrześniowej, konspiracji AK (m.in. w „WTK”, „Stolicy”, „Za i Przeciw”). 1967–1979 renta specjalna dla zasłużonych.

1970 kontakty z Ruchem, otrzymywał m.in. opracowania programowe organizacji. W l. 70. kierownik Komisji Historycznej 18. Dywizji Piechoty, organizator nabożeństw rocznicowych, wmurowywania tablic pamiątkowych dot. Legionów Polskich oraz działalności AK. 1977–1978 członek Nurtu Niepodległościowego, 25 III 1977–5 VIII 1979 uczestnik ROPCiO, IX 1977 I Spotkania Ogólnopolskiego ROPCiO, sygnatariusz jego apeli i listów otwartych, po rozpadzie Ruchu mediator pomiędzy grupami Andrzeja Czumy i Leszka Moczulskiego, kolporter „Opinii” w środowiskach kombatanckich. 10 II 1979 sygnatariusz deklaracji założycielskiej Komitetu Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu.

Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari kl. V i IV, Krzyżem Walecznych (7-krotnie), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1930), Krzyżem Niepodległości (1931), Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta (1933), Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1944).

22 V 1956–5 VIII 1979 rozpracowywany przez Wydz. I/II Dep. III MSW w ramach Sprawy Ewidencyjno-Obserwacyjnej/Operacyjnej Obserwacji/KE krypt. Utrwalacz/Emeryt.

Anna Grażyna Kister