Skaskiewicz Edward
Edward Skaskiewicz, ur. 10 VII 1936 w Dobryniu k. Białej Podlaski. Ukończył SP w Bielawie (1952).
1951–1967 grawer w Bielawskich Zakładach Przemysłu Bawełnianego im. II Armii Wojska Polskiego Bielbaw. 1967–1982 grawer w Bielawskich Zakładach Przemysłu Bawełnianego Bieltex.
30–31 VIII 1980 organizator i przew. KS w BZPB Bieltex. Od IX w „S”. IX 1980 członek Komitetu Założycielskiego, od X 1980 wiceprzew. KZ, od
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1981 p.o. przew. KZ tamże. Od V 1981 członek MKK Ziemi Dzierżoniowskiej. VI 1981 delegat na WZD Regionu Dolny Śląsk.
13 XII 1981 internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Kamiennej Górze, 28 III 1982 zwolniony. 1982–1983 współzałożyciel, redaktor, autor tekstów, drukarz podziemnego pisma „S” BPZB Bieltex „Robotnik”. Organizator i koordynator sieci kolportażu pism podziemnych, m.in.: „Robotnik”, „Tygodnik Mazowsze”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Biuletyn Dolnośląski” oraz książek paryskiej „Kultury” i wydawnictw NOW-ej na terenie Bielawy. 1982–1983 kolporter ulotek, znaczków pocztowych, banknotów, kart świątecznych. IV 1982–I 1983 uczestnik akcji ulotkowych i plakatowych, malowania na murach, manifestacji, zbiórek na działalność związkową i pomoc represjonowanym. 1983 emigracja do RFN; we Frankfurcie nad Menem organizator wieców poparcia dla represjonowanych w kraju, spotkań informacyjnych o realiach stanu wojennego w Polsce. 1984 wyjazd do USA, 1984–1989 w Nowym Jorku organizator spotkań solidaryzujących się z represjonowanymi w Polsce, przesyłał do Polski środki finansowe dla SW.
1984–1986 pomocnik hydraulika w prywatnych firmach, 1986–1992 hydraulik w Cayazzo Industrie Nowy Jork, 1992–2004 hydraulik w Total Plumbing Incorporation Denver. Od 2004 na emeryturze. 2005 powrót do Polski.
Agnieszka Klarman