Tymowska-Umińska Anna
Anna Tymowska-Umińska, ur. 29 VI 1934 w Ulesiu k. Radomska. Absolwentka Akademii Medycznej w Warszawie, Wydz. Lekarski (1968).
1968-1970 lekarz w Państwowym Szpitalu Klinicznym nr 3 Akademii Medycznej w Warszawie, w 1972 specjalizacja z pediatrii, 1970-1994 lekarz w Klinice Chirurgii PSK nr 3 AM w Warszawie. Od 1976 pomagała represjonowanym w Radomiu i Ursusie, w jej mieszkaniu odbywały się spotkania osób, które zainicjowały pomoc dla robotników. Z całą rodziną wspomagała działania opozycjonistów skupionych wokół środowiska KOR, następnie KSS KOR (przepisywanie na maszynie, pomoc w druku, lokale, papier, transport, kolportaż „Komunikatu” KOR/KSS KOR, „Biuletynu Informacyjnego” KOR/KSS KOR, „Głosu”, „Zapisu”). Za zbieranie podpisów pod apelami, petycjami, żądaniami kierowanymi do władz komunistycznych represjonowana (inwigilacja, rewizje, zatrzymania).
Od IX 1980 w „S”, organizatorka Komitetu Założycielskiego, następnie przewodnicząca KZ. w PSK nr 3 AM w Warszawie, członek MKZ Region Mazowsze. 1980-1981 współzałożycielka i członek Komisji Koordynacyjnej Służby Zdrowia „S” Region Mazowsze. W VI i XII 1981 delegat na I i
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
WZD Regionu Mazowsze.
Od 13 XII 1981 przewodnicząca podziemnej „S” w PSK nr 3 AM w Warszawie (zbieranie składek, wypłacanie zasiłków statutowych, pomoc pracownikom, kolportaż prasy podziemnej m.in.: „Wiadomości Dnia”, „Tygodnik Mazowsze”, „Wola”, „Głos Medyka”, „Zeszyty Niezależnej Myśli Lekarskiej”). Członek sekcji lekarskiej przy Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom (rozdział leków z darów zagranicznych, pomoc medyczna dla osób ukrywających się i represjonowanych). Odwiedzała osadzonych w aresztach i ZK (m.in.: AŚ w Warszawie, Bydgoszczy-Fordonie, Grudziądzu i Chełmnie), dostarczając więźniom politycznym leki, witaminy i inną pomoc pochodzącą z darów. Organizowała obsługę medyczną dla uczestników demonstracji ulicznych. W VI 1983 w czasie pielgrzymki Jana Pawła II do Polski wspólnie z grupą „S” z ZM Ursus tworzyła osłonę medyczną. Współorganizatorka spotkań przedstawicieli „S” Akademii Medycznych z głównych ośrodków akademickich (Warszawa, Kraków, Wrocław, Szczecin, Poznań). 1983-1986 współzałożycielka, redaktorka, autorka i kolporterka podziemnego pisma „Głos Medyka”, 1984-1990 współzałożycielka, redaktorka, autorka i kolporterka „Zeszytów Niezależnej Myśli Lekarskiej”. 1982-1989 organizatorka lokali i kontaktów dla działaczy podziemia, kolporterka podziemnych pism i książek (m.in. „Głos”, Krąg, NOWa). 5 X 1988 współzałożycielka Komisji Koordynacyjnej Służby Zdrowia „S” Regionu Mazowsze.
1989-1994 przewodnicząca KZ „S” w PSK nr 3 AM w Warszawie. Od 1994 na emeryturze.
Wyróżniona odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1999).
Stanisław Grzonkowski