Chrobak Stanisław
Stanisław Chrobak, ur. 24 IX 1950 w Paleśnicy k. Tarnowa, zm. 15
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
2006 tamże. Ukończył LO w Starym Sączu (1968), absolwent KUL, Wydz. Nauk Humanistycznych (absolutorium 1976).
1974–1976 uczestnik Duszpasterstwa Akademickiego na KUL.
1976–1992 gospodarstwo ogrodnicze w Paleśnicy.
Od VIII 1979 w kontakcie z Komitetem Samoobrony Ziemi Chłopskiej Ziemi Grójeckiej, kolporter „Placówki”.
Od XI 1980 w Komitecie Założycielskim NSZZ Rolników »Solidarność Wiejska« w Zakliczynie, nast. w Zarządzie Gminnym „S” RI tamże. I–II 1981 uczestnik strajków w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie. 6 II i 2 IV 1981 uczestnik spotkań delegacji rolniczych organizacji związkowych z prymasem Stefanem Wyszyńskim. 26 II–14 VI 1981 wiceprzew. Wojewódzkiego Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”/„S” RI w Tarnowie. 8–9 III 1981 delegat woj. tarnowskiego na zjazd zjednoczeniowy niezależnych związków rolniczych w Poznaniu. 9 III–21 XI 1981 w Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego „S” RI (odpowiedzialny za Wszechnicę Związkową). III 1981 uczestnik strajku chłopskiego w Bydgoszczy. 12 V 1981 jeden z przedstawicieli „S” RI podczas rozprawy rejestracyjnej przed Sądem Najwyższym. 14 VI–13 XII 1981 przew. Zarządu Wojewódzkiego „S” RI w Tarnowie. 17–18 X 1981 współorganizator spotkania OKZ w Wierzchosławicach. 1981 kolporter niezależnej prasy w środowiskach wiejskich (m.in. „Informator Związkowy NSZZ Solidarność–Komisja w Tarnowie”, „Solidarność Wiejska”).
13 XII 1981–24 VII 1982 w ukryciu. Po ujawnieniu się nachodzony przez SB (rewizje w domu i uniemożliwianie pracy nauczyciela historii). VIII 1982–IV 1989 uczestnik podziemnych spotkań tarnowskich działaczy „S” RI, nast. Duszpasterstwa Rolników diecezji tarnowskiej w Sufczynie. 1989 uczestnik Ogólnopolskiego Społecznego Komitetu Odrodzenia Ruchu Ludowego.
17 IV 1989–XII 1990 członek Wojewódzkiego KO w Tarnowie. 4 VI 1989–25 XI 1991 senator z ramienia KO „S”. 1 IX 1988–19 XI 1989 wiceprzew. Tymczasowej Wojewódzkiej Rady „S” RI tamże. 9 XI 1989 uczestnik spotkania działaczy różnych nurtów ruchu ludowego z bp. Romanem Andrzejewskim. 19 XI 1989–5 V 1990 wiceprzew. Wojewódzkiej Rady „S” RI tamże. 15–17 XII 1989 delegat na III Zjazd Krajowy „S” RI w Krakowie. 1989–1991 nauczyciel w SP w Paleśnicy. 1990 członek Komisji Kwalifikacyjnej funkcjonariuszy SB w Tarnowie. 5 V 1990–XI 1992 w PSL. 5 V 1990–31 XII 1998 przew. Wojewódzkiej Rady „S” RI tamże. V 1991–X 1998 wójt gminy Zakliczyn. 1992 współzałożyciel Samarytańskiego Towarzystwa im. Jana Pawła II w Zakliczynie. 1993 pomysłodawca miesięcznika „Głosiciel”. 1993–2006 hodowca jeleni w Paleśnicy, członek Polskiego Związku Hodowców Jeleniowatych. I 1997–XII 2002 w SKL/prezes ZG w Zakliczynie, członek ZW w Tarnowie, nast. Krakowie. Delegat na Zjazdy Krajowe SKL.
1997 współzałożyciel Stowarzyszenia Promocji i Rozwoju Gminy Zakliczyn. 1998–2002 radny Sejmiku Województwa Małopolskiego z listy AWS.
Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2010), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).
13 IV 1981–19 XI 1986 rozpracowywany m.in. w ramach KE przez RUSW SB w Brzesku.
Mateusz Szpytma