Encyklopedia Solidarności

Jerzy Leszek Batko, ur. 14 V 1957 w Kluczach, k. Olkusza. Ukończył Technikum Elektryczno-Mechanicznego w Dobczycach (1977).

13 X 1977 – 18 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1978 elektromonter w Wytwórni Sprzętu Elektrotechnicznego i Pomiarowego Spólnota w Krakowie.

1977–1978 współpracownik SKS w Krakowie. Od 1977 poprzez siostrę Liliannę (późn. Sonik) w kontakcie z Jackiem Kuroniem, Adamem Michnikiem i Januszem Szpotańskim. 1977–1978 kolporter niezależnych wydawnictw KSS KOR (z Adamem Bednarzem, Józefem Solawą), które otrzymywał m.in. od Józefa Śreniowskiego. 1977/1978 organizator spotkań robotników ze Spólnoty z Janem Lityńskim. 1978–1980 zasadnicza służba wojskowa. Od 1979 prowadzi gospodarstwo rolne w Ochojnie.

Od IX 1980 (ze Stanisławem Koschem) w kontakcie z Katarzyną Bielańską, Juliuszem Osuchowskim, Wiesławem Kęcikiem zakładał koła NSZZ Rolników/ NSZZ Rolników Solidarność Wiejska w Mogilanach, Świątnikach Górnych, Wrząsowicach, Ochojnie. Od 7 XII 1980 kolejno członek Komitetu Założycielskiego Solidarności Wiejskiej Polski Południowej i Wojewódzkiego Komitetu Założycielskiego „S” RI w Krakowie. 1980–1981 przew. Gminnego Komitetu Solidarności Wiejskiej/„S” RI w Świątnikach. 1–3 I 1981 uczestnik strajku chłopskiego w Ustrzykach Dolnych. 8–9 III 1981 delegat na zjazd zjednoczeniowy zw. zaw. rolników w Poznaniu.

13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Nowym Wiśniczu i w Załężu k. Rzeszowa; w I 1982 (z Michałem Żurkiem i Krzysztofem Ogorzałkiem) uczestnik protestu głodowego przeciwko warunkom bytowym oraz niemożności uczestniczenia w niedzielnej mszy, 29 III 1982 zwolniony. W poł. lat. 80. uczestnik spotkań Duszpasterstwa Rolników przy parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika w Świątnikach, św. Bartłomieja Apostoła w Krakowie-Mogile. V – XI 1984 na zaproszenie Państwowej Wyższej Szkoły Agronomicznej w Rennes przebywał we Francji na szkoleniu rolniczym. W poł. lat. 80. XX w. zaangażowany w wysyłanie rolników na szkolenia do Francji.

1989–1990 członek Gminnego Komitetu Obywatelskiego w Świątnikach. 1990 redaktor „Gazety Gminnej. Biuletynu Informacyjnego Gminnego Komitetu Obywatelskiego «S»”. 1994–2010 wójt/burmistrz Miasta i Gminy Świątniki; od 2010 prowadzi w Ochojnie Galerię Sztuki Współczesnej; od 2013 niepubliczne przedszkole Malowniczy Ogród tamże. 1997–2001 w SKL, członek władz woj. i delegat na zjazd krajowy.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).

26 I – 10 V 1978 rozpracowywany przez Wydz. IIIA KW MO w Krakowie w ramach SOR krypt. Brat, 29 XII 1981 – 25 X 1988 przez Wydz. IV KW MO w Krakowie/p. VI RUSW w Skawinie w ramach KE krypt. BL.

Mateusz Szpytma, Piotr Hlebowicz