Encyklopedia Solidarności

Karkosza Henryk Władysław, ur. 25 V 1953 w Mielcu. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Wydz. Prawa (1978).

1976–1978 mł. inspektor Sekcji Kryminalnej Wydz. Dochodzeniowo-Śledczego KW MO w Tarnowie. 1978–1982 zatrudniony w krakowskim oddziale Banku PKO.

Od 1978 współpracownik krakowskiego SKS. Po uruchomieniu Krakowskiej Oficyny Studentów, od lata 1978 wprowadzał do krakowskiego drugiego obiegu technikę sitodruku, wkrótce przejął wydawnictwo i prowadził je pod kolejnymi nazwami: od 1979 jako usamodzielnione od SKS, profesjonalne wydawnictwo, opłacające pracowników, od 1980 jako Wydawnictwo KOS, od 1982 jako Oficyna Oficyna Oficyna, wydawnictwo podziemne działające 1983-1988 w Szczecinie, założone z inicjatywy Sławomira Lenera. Oficynę utworzył zespół wydający pismo „Obraz” (zmiana nazwy wynikała z rozszerzenia zakresu działania grupy oraz dążenia do zdezorientowania SB). W skład redakcji wchodzili: S. Lener (odpowiadający za stronę graficzną), Edward Wiśniewski oraz Piotr Mync. Literacka. 1979–1990 jeden z najważniejszych i najlepiej opłacanych TW SB w Krakowie, udzielający kluczowych informacji nt. struktur drugiego obiegu i działań opozycji w Krakowie i Małopolsce. Uczestnik kombinacji operacyjnych i działań dezintegracyjnych, szczególnie wobec struktur drugiego obiegu w celu ich likwidacji lub objęcia kontrolą operacyjną SB. IX 1980 udostępnił swe mieszkanie w Nowej Hucie na punkt konsultacyjno-informacyjny dla zakładających wolne zw. zaw., druk instrukcji na ten temat. Od IX w „S”, przew. KZ w PKO w Krakowie.

13 XII 1981 internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Nowym Wiśniczu, nast. Jaworze, 26 V 1982 zwolniony. Zwolniony z pracy, nast. zatrudniony w zakładzie ceramicznym. Od 1985 przedstawiciel Funduszu Wydawnictw Niezależnych, opiniujący wnioski o dotacje innych podziemnych wydawnictw w Krakowie, pośrednik przekazywania pieniędzy i sprzętu.

VI 1989 tworzył zaplecze poligraficzne wspierające kampanię wyborczą KO „S”.

Od 1990 właściciel działającej oficjalnie Oficyny Literackiej. Od 10 XI 1978 rozpracowany przez Wydz. III KW MO w Krakowie w ramach SOR krypt. Gamma I. 27 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1979–10 I 1990 zarejestrowany jako TW ps. Monika/Waldek przez Wydz. III/III-1/Inspektorat I KW MO/WUSW tamże.

Henryk Głębocki