Patyna Józef Stanisław
Józef Stanisław Patyna, ur. 12
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1947 w Trzebini. Ukończył Technikum Mechaniczno- Górnicze w Jaworznie, Filia w Trzebini (1974).
1964–1982 ślusarz, nast. sztygar i ponownie ślusarz w KWK Siersza tamże.
17 IX 1980 współorganizator kilkugodzinnego strajku w zakładzie pracy, członek KS, współautor 164 postulatów załogi do kierownictwa kopalni. Inicjator sprowadzenia do kopalni obrazu św. Barbary.
Od IX 1980 w „S”, z-ca przew. Zakładowej Komisji Robotniczej, od XI 1980 wiceprzew. KZ. Prowadził negocjacje w sprawie niepodejmowania przez górników pracy w niedziele i święta. 3 i 4 VIII 1981 organizator masówek w cechowni KWK. I–X 1981 organizator i przew. Międzyzakładowej Komisji Środowiskowej „S” w Chrzanowie i okolicach. Z upoważnienia MKR-KZ Jastrzębie organizator struktur „S” w zakładach pracy w Trzebini (m.in. w Drukarni, Zakładach Transportu Górniczego, Cementowni, WSS Społem). W VII/VIII i XI/XII 1981 delegat na I i II WZD Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Od VII 1981 członek ZR, przew. Komisji Interwencji; IX/X 1981 delegat na I KZD, od 8 X 1981 członek Prezydium KK, przew. Komisji Interwencji, 1981 członek Krajowej Sekcji Górnictwa „S”. 7–9 XI 1981 członek grupy mediacyjnej z ramienia KK prowadzącej negocjacje z władzami woj. zielonogórskiego ws. rozwiązania konfliktu w Zakładzie Rolnym w Lubogórze.
13 XII 1981 zatrzymany w Gdańsku, internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Strzebielinku, w areszcie KW MO w Gdańsku, w areszcie KW MO w Katowicach (tam „ścieżka zdrowia”), w Ośr. Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu. Od 13 III 1982 na leczeniu w Szpitalu Miejskim nr 1 w Zabrzu, nast. VI/VII–VIII 1982 w Górniczym Centrum Rehabilitacji Leczniczej i Zawodowej w Reptach Śląskich w Tarnowskich Górach. 26 VII 1982 zwolniony, zwolniony z pracy. IX 1982–1983 na rencie inwalidzkiej.
Od XII 1983 na emigracji w USA. 1984–1990 mechanik w zakładzie włókienniczym w Providence, stan Rhode Island, od 1990 współwłaściciel kwiaciarni tamże.
Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi (1977), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1981), Krzyżem Wolności i Solidarności (2022).
1981–1983 rozpracowywany przez p. III A/p. V/p. V-2 KM MO/RUSW w Chrzanowie w ramach KE, nast. SOS krypt. Dozorca.
Halina Żwirska