Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Szkoc Stanisław

Stanisław Szkoc, ur. 10 VIII 1949 w Raciborzu. Absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Wydz. Mechaniczno-Technologicznego (1974).

1974–1982 mistrz na wydziale obróbki końcowej, nast. p.o. kierownik obróbki końcowej, nast. konstruktor i kierownik pracowni oprzyrządowania w biurze konstrukcyjnym w Zakładach Elektrod Węglowych im. 1 Maja w Raciborzu.

Od IX 1980 członek „S” w ZEW w Raciborzu; członek Komitetu Założycielskiego, od 15 XII 1980 przew. KZ tamże. VII/VIII i XII 1981 delegat na I i II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. WZD Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, członek Komisji Wniosków i Uchwał. Od VII 1981 członek ZR (Komisja Interwencyjna ds. Hutnictwa), IX/X delegat na I KZD (udział w pracach zespołu tematycznego nr III ds. informacji: prasa-kolportaż-szkolenia, współautor uchwały zjazdowej o mniejszościach narodowych, między turami I KZD przygotowywał wybory oraz projekty uchwał o strukturze i zasadach funkcjonowania MKK).

Od II 1981 współtwórca Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej Ziemi Raciborskiej.

13 XII 1981 zatrzymany w siedzibie ZR przy ul. Stalmacha w Katowicach, osadzonyny w areszcie KW MO w Katowicach, od 5 I 1982 w Ośr. Odosobnienia w Jastrzębiu-Zdroju-Szerokiej. 23 I 1982 zwolniony. Wraz z rodziną poddawany represjom i szykanom, m.in. rewizje w mieszkaniu, zatrzymanie nieletniej córki przez nieznanych sprawców (odwieziona do domu po upływie ok. 2 godz.). Od 13 VIII 1982 na emigracji w RFN w Heilbronn.

1983–1984 konstruktor linii i urządzeń do produkcji silników spalinowych w MK-Automation w Heilbronn, 1984 konstruktor oprzyrządowania do robotów przemysłowych w KUKA Augsburg, 1984–2014 w Dürr Systems AG, konstruktor maszyn transportu bliskiego w przemyśle samochodowym, konstrukcji stalowych, kierownik montażu linii do produkcji samochodów (lakiernie, spawalnie i montaż końcowy). Od 2014 na emeryturze.

Do 1991 zaangażowany m.in. w działalność Stowarzyszenia Polaków w Republice Federalnej Niemiec Lech w Darmstadt, nast. w Polskim Stowarzyszeniu Kulturalnym w Ludwigsburgu. Wraz z żoną uczy w Szkole Języka Polskiego przy Polskiej Parafii Katolickiej pw. św. Michała w Heilbronn – filii Polskiej Parafii Katolickiej w Ludwigsburgu. 1995–2010 przew. Rady Parafialnej w Heilbronn, od 1996 redaktor miesięcznika parafialnego „Arka”, kronikarz parafii polskiej w Heilbronn.

Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania młodzieży na emigracji (2008).

1981–1982 rozpracowywany przez Wydz. IIIA/V-1 KW MO w Katowicach w ramach KE/SOS krypt. Konstruktor, do 1989 figurował w wykazie osób niepożądanych w PRL.

Beno Benczew

Opcje strony

do góry