Encyklopedia Solidarności Szałek Andrzej - Biogramy -

Andrzej Szałek, ur. 5 VI 1949 w Białogardzie. Absolwent Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, Wydz. Budownictwa Ogólnego (1974).

1968–1975 monter-technik w Odcinku Łączności w Białogardzie w Pomorskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych, 1976–1979 pełnomocnik ds. produkcji i usług w Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Rąbinie, 1979–1981 mistrz ds. produkcji w Zakładzie Przemysłu Drzewnego w Białogardzie, 1983–1999 kierownik biura w Cechu Rzemiosł Różnych tamże.

Od IX 1980 w „S”. 6 IX 1980 współzałożyciel KZ w Zakładzie Przemysłu Drzewnego tamże, nast. przew. KZ; wiceprzew. Międzyzakładowej Komisji Założycielskiej tamże. 1981 przywódca strajku w ZPD walce o wolne soboty; VI 1981 delegat na I WZD Regionu Pobrzeże w Koszalinie, wybrany do ZR.

13–15/16 XII 1981 współorganizator (z Anną Sztark) strajku przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego w Zakładach Przemysłu Elektrotechnicznego Unitech w Białogardzie, wiceprzew. MKS. 16 XII 1981 aresztowany po pacyfikacji strajku i osadzony w areszcie KW MO tamże, od 19 XII 1981 w AŚ w Szczecinku, zwolniony z ZPD. 30 XII 1981 skazany przez Sąd Wojewódzki w Koszalinie na karę roku i 6 mies. pozbawienia wolności. 24 III 1982 podwyższenie wyroku do 3 lat pozbawienia wolności przez SN. 27 III–8 VI 1982 osadzony w ZK w Stargardzie Szczecińskim, 8 VI–20 XII 1982 w ZK we Wrocławiu (20 XII 1982 udzielono mu półrocznej przerwy w odbywaniu kary w zw. z chorobą), 3 IV 1983 ułaskawiony. 1983–1989 członek filii Biskupiego Komitetu Pomocy Represjonowanym w Białogardzie, współinicjator comiesięcznych spotkań modlitewnych; 31 VIII 1985 współorganizator demonstracji pod kościołem Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Białogardzie, 2 IX 1985 aresztowany i tego samego dnia skazany przez kolegium ds. wykroczeń na 3 mies. pozbawienia wolności (8 X 1985 utrzymanie w mocy przez Sąd Rejonowy w Białogardzie kary wymierzonej przez kolegium), 6 IX 1985 skazany przez Sąd Rejonowy w Białogardzie na 10 mies. pozbawienia wolności za znieważanie milicjanta w trakcie demonstracji. 31 VIII 1985 osadzony w ZK w Białogardzie, nast. w AŚ w Koszalinie, ZK w Szczecinku i ZK w Potulicach, 23 VII 1986 zwolniony. 1986–1988 organizator spotkań opozycjonistów, na które użyczał mieszkania. 1986–1989 kolporter podziemnych wydawnictw na terenie Białogardu (przywożonych z Gdańska, Szczecina, Warszawy, Koszalina), uczestnik akcji pozyskiwania wśród rzemieślników środków pieniężnych na grzywny dla opozycjonistów skazywanych przez kolegia ds. wykroczeń. Wiosną 1989 współzałożyciel OKP „S” w Białogardzie.

1990–1994 radny Białogardu (z ramienia KO „S”). 1990 współzałożyciel Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym. Od 1999 na rencie.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2009), Krzyżem Wolności i Solidarności (2018).

XII 1981–I 1982 rozpracowywany przez Wydz. Śledczy KW MO w Koszalinie w ramach SO krypt. Jodła; II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1983–XI 1988 przez P. V RUSW w Białogardzie w ramach SOS krypt. Żebrak; VI 1983–VIII 1989 przez Wydz. IIIA KW MO w Koszalinie w ramach SO krypt. Związek; VIII 1985–XII 1988 przez P. V RUSW w Białogardzie w ramach SOR krypt. Skorpion.

Sylwia Wójcikowa