Gruszczyński Michał
Michał Gruszczyński, ur. 28 IX 1952 w Warszawie, zm. 8 XI 2011 (w drodze z Krakowa do Warszawy), ukończył IX LO w Warszawie (1971), absolwent Wydz. Geologii UW (1977), doktorat (1985), habilitacja (1999), profesura (2011).
1977–2007 pracownik Zakładu Biogeologii Instytutu Paleobiologii PAN.
1980–1981 członek NSZZ „S”, przew. Komisji Rewizyjnej „S” w IP PAN, przed wprowadzeniem stanu wojennego wybrany na przew. KZ.
15 XII 1981 udział w próbie zorganizowania strajku w IBL PAN, zatrzymany przez MO zbiegł. Na pocz. 1982 współorganizator i nieformalny kierownik konspiracyjnej organizacji ViS (Victoria i Solidarność), pocz. skupiającej konspiracyjne struktury „S” z dziewięciu zakładów produkcyjnych na Pradze Południe. VI 1982–V 1983 wydawca pisma „Vis. Spojrzenie na…”, dostarczyciel materiałów poligraficznych (papier, farba drukarska, matryce). Przed 31 VIII 1982 uczestnik przygotowań do manifestacji, nast. odpowiedzialny za kontakty z podziemną „S” w zakładach pracy (nawiązanie w tym czasie łączności z zakładami na Mokotowie). 21 VI 1983 zatrzymany i aresztowany, osadzony w AŚ Warszawa-Mokotów, 28 VII 1983 zwolniony na mocy amnestii, 2 V 1984 umorzenie postępowania. Po opuszczeniu aresztu nieudana próba odtworzenia organizacji (wydanie kilku nr. „Vis. Spojrzenie na…”), współpraca z wydawnictwami podziemnymi, gł. warszawskimi, wydawanie znaczków i kart okolicznościowych na zlecenie RKW.
1994–1999 adiunkt w Zakładzie Stratygrafii i Paleogeografii Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Warszawie, 2000–2011 prof. nadzw. Instytutu Geografii Wydz. Matematyczno-Przyrodniczego Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach/Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, 2002–2008 kierownik Zakładu Geologii Instytutu Geografii, 2008–2009 dyr. Instytutu Geografii, 2009–2011 kierownik Pracowni Geologii Instytutu Geografii UJK, X 2009–IX 2011 prof. nadzw. w Instytucie Biologii Wydz. Biologiczno-Chemicznego Uniwersytetu w Białymstoku.
Autor kilkudziesięciu prac naukowych z zakresu geologii opublikowanych w Polsce i za granicą, członek międzynarodowych stowarzyszeń naukowych, m.in.: Amerykańskiego Towarzystwa Geologicznego, Londyńskiego Towarzystwa Geologicznego, Amerykańskiej Unii Geograficznej, Międzynarodowego Stowarzyszenia Geochemicznego.
Do 30 IX 1986 inwigilowany przez Wydz. VI Dep.
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
MSW w ramach SOR krypt. Hades.
Piotr Byszewski