Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Jegliński Piotr Antoni

Piotr Antoni Jegliński, ur. 26 X 1951 w Warszawie. Absolwent XIV LO w Warszawie (1970). 1970–1974 studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (kierunek historia, Wydział Nauk Humanistycznych).

1971 przechowywanie archiwum „Ruchu”. Kolportaż wśród kolegów ze studiów wydawnictw emigracyjnych, 1972 (z Bogdanem Borusewiczem) powielił metodą fotograficzną książkę Katyn massacre dans la forêt (1971) Janusza Zawodnego.

1970–1973 członek ZSP. 1973 współorganizator protestu studentów KUL przeciwko powołaniu na katolickim uniwersytecie SZSP. 1974 wyjazd do Paryża na stypendium Instytutu Katolickiego. Od II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. poł. l. 70. współpraca z Rozgłośnią Polską RWE (1974 wywiezienie z kraju mikrofilmów dot. represji politycznych w PRL, wykorzystanych nast. w audycjach RWE). Współtwórca drugiego obiegu w Polsce, współinicjator stworzenia Nieocenzurowanej Oficyny Wydawniczej (późn. NOW-a): V 1976 organizator przemytu z Londynu do Lublina pierwszego uruchomionego w kraju powielacza. Do 1989 wielokrotnie przesyłał sprzęt drukarski i materiały poligraficzne dla środowisk opozycyjnych w kraju (m.in. dla wydawnictwa „Spotkania” w Lublinie). Wysyłał różnymi drogami książki i czasopisma polskich emigracyjnych oficyn wydawniczych. Organizator i współorganizator pomocy finansowej dla działaczy opozycji i pośrednik w jej przekazywaniu do kraju.

1978 założyciel Editions Spotkania Spotkania "Spotkania", podtytuł „Niezależne pismo młodych katolików”, pismo wydawane w Lublinie, okresowo także w Krakowie i Warszawie, 1977-1988. w Paryżu (publikacja książek, reedycja niezależnego pisma „Spotkania”), 1984–1988 wydawca pisma „Libertas. Kwartalnik społeczno-polityczny” (12 nr.), druk edycji miniaturowych wydań książek i „Spotkań”, przemycanych do kraju; m.in. 15 VIII 1984 z jachtu na terytorialnych wodach Polski wyrzucenie w morze specjalnych pakietów z miniaturowymi wydaniami książek i czasopism.

15 V 1979 w zw. z jego działalnością na rzecz opozycji i zdekonspirowaniem współpracownika wywiadu PRL postanowienie Naczelnej Prokuratury Wojskowej Warszawskiego Okręgu Wojskowego o przedstawieniu mu zarzutu popełnienia przestępstwa (współdziałanie w l. 1974–1978 ze służbami specjalnymi Francji oraz udzielanie tym służbom informacji). W związku z jego pobytem za granicą śledztwo zawieszono, wydano postanowienie o poszukiwaniu go listem gończym (1998 odwołany).

XII 1981 współinicjator powołania Komitetu Koordynacyjnego NSZZ „S” w Paryżu. 1981–1989 dalsza wysyłka sprzętu i materiałów poligraficznych oraz publikacji emigracyjnych do kraju. Organizator i współorganizator manifestacji w Paryżu na rzecz poparcia dla „S”, protestu przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego i represjom politycznym. 1987–1990 dyr. Księgarni Polskiej w Paryżu. 1990 powrót do Polski. Od 1990 własna działalność gospodarcza, m.in. wznowienie Editions Spotkania.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi przez prezydenta RP na uchodźstwie (1982), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2013) wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001).

1976–1990 rozpracowywany w ramach spraw operacyjnych prowadzonych przez Dep. III MSW oraz Wydz. IV SB KW MO w Lublinie (SOR krypt. Redaktorzy i SOS krypt. Kanał II, a także Dep. I MSW (m.in. rozpracowanie operacyjne krypt. Ombus); w związku ze zorganizowaniem w 1977 kanału kurierskiego przez teren NRD rozpracowywany przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD.

Małgorzata Choma-Jusińska

Opcje strony

do góry