Encyklopedia Solidarności Jankowski Zbigniew Jerzy - Biogramy -

Zbigniew Jerzy Jankowski , ur. 27 X 1945 w Lublinie, zm. 9 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 2019 we Wrocławiu. Ukończył ZSZ przy Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego tamże (1977).

1959–1965 pracownik wrocławskich zakładów, m.in. Dolnośląskich Zakładów Graficznych, Przedsiębiorstwa Usług Reklamowych Reklama Przedsiębiorstwo Państwowe Oddział we Wrocławiu, 1962–1963 pomocnik montera w Przedsiębiorstwie Produkcji i Montażu Urządzeń Reklamowych Wutech w Katowicach Zakład nr 5 we Wrocławiu, 1963–1964 wybieracz we Wrocławskich Zakładach Włókien Sztucznych, 1964–1969 tokarz w Fabryce Wodomierzy im. Komuny Paryskiej Fawod tamże, 1967–1969 zasadnicza służba wojskowa, 1969–1982 kierowca w ZNTK Wrocław.

26 VIII – 1 IX 1980 uczestnik strajku, nast. współorganizator i członek drugiego Zakładowego KS (m.in. z Ryszardem Bąkiem, Andrzejem Czerniakiem, Stanisławem Kulmą, Tadeuszem Piateckim, Józefem Telusem).

Od IX 1980 w „S”; 3 IX 1980 – I 1981 członek Komitetu Założycielskiego. 1980–1981 kolporter prasy niezależnej z MKZ we Wrocławiu/ZR Dolny Śląsk do zakładu i oddziału ZNTK w Oławie.

13 XII 1981 z R. Bąkiem i A. Czerniakiem wyniósł z siedziby KZ i ukrył sztandar „S”, pieczątki, dokumenty i maszynę do pisania. 13–15 XII 1981 współorganizator strajku okupacyjnego w ZNTK, członek ZKS, nast. do IV 1982 będąc na zwolnieniu lekarskim w ukryciu. 1982–1983 członek TKZ w ZNTK. 13 X 1982 uczestnik wiecu w ZNTK, 14 X zwolniony z pracy. 1982–1983 bez zatrudnienia. 1982–1983 drukarz podziemnego pisma „Iskierka”. 1982–1985 kolporter podziemnych pism „Iskierka”, „Z Dnia na Dzień”, „Jutrzenka”; co tydzień z R. Bąkiem, A. Czerniakiem i Aleksandrem Harbarczykiem wzdłuż ulicy Romanowskiego malował na drzewach napis „Solidarność Zwycięży”. 1982–1985 kilkukrotnie zatrzymany i przesłuchiwany. 1983–1985 na rencie inwalidzkiej.

1985 azyl polityczny w RFN: 1985–1988 na zasiłku socjalnym dla uchodźców, 1988–1989 na zasiłku dla bezrobotnych (na kursach: językowym i kierowcy tirów), 1989–1995 kierowca w Kraftverkehr Ingo Kreuger GmbH w Selm k. Dortmundu, 1995–2008 na rencie, od 2008 na emeryturze. 2014 powrót do Polski.

Łukasz Sołtysik