Rachaus Grzegorz
Rachaus Grzegorz, ur. 12 III 1950 w Łodzi, zm. 22
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
2017 tamże. Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu (1980).
1969–1970 pracownik Zakładów Przemysłu Pasmanteryjnego Lenta w Łodzi. 1970–1973 słuchacz Państwowego Studium Kulturalno-Oświatowego i Bibliotekarstwa tamże. 1973–1974 pracownik Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego tamże. 1975–1980 student AWF w Poznaniu. 1980–1981 pracownik Szpitala im. Mikołaja Kopernika tamże.
11 III 1968 uczestnik studenckiego wiecu pod Biblioteką Uniwersytetu Łódzkiego (jako licealista), współorganizator akcji ulotkowej i plakatowej na terenie III LO w Łodzi, za manifestowanie sprzeciwu wobec polityki władz usunięty z ZMS, zmuszony do zmiany szkoły średniej.
Od IX 1980 w „S”, przew. Komitetu Założycielskiego „S” oddziału Szpitala im. Mikołaja Kopernika tamże; XI 1980 przew. KZ tamże, 1981–1982 kierownik Ośrodka Badań Społeczno-Zawodowych Zarządu Regionalnego „S” Ziemi Łódzkiej.
13/14 XII 1981 z Anną Jakuszewską wywiózł elektryczny powielacz białkowy z Komisji Zakładowej „S” Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. J. Marchlewskiego w Łodzi. 14/15 XII 1981 współorganizator druku odezwy strajkowej sygnowanej przez członka Zarządu Regionalnego „S” Ziemi Łódzkiej Jerzego Dłużniewskiego. 15 XII 1981 – V 1982 współorganizator Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej „Jesteśmy”, współorganizator i członek redakcji pisma „Jesteśmy”. Współorganizator demonstracji
przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego, pomocy represjonowanym. 8 V 1982 zatrzymany za kontynuowanie działalności związkowej, 9 V 1982 internowany, przetrzymywany w Ośr. Odosobnienia w Łowiczu, 3 VIII 1982 w Kwidzynie. Uczestnik 9-dniowej głodówki na znak protestu przeciwko brutalnemu pobiciu internowanych. 16 X 1982 zwolniony.
Od XI 1982 właściciel Agencji Turystycznej Atlas”, zatrudniał osoby represjonowane. 1982–1989 współorganizator Duszpasterstwa Akademickiego przy kościele oo. Jezuitów w Łodzi, współorganizator i fundator spotkań z działaczami opozycyjnymi. 1982–1983 współpracownik Komitetu Pomocy Internowanym, 1983–1987 współpracownik Komitetu Pomocy Aresztowanym, współorganizator i fundator wyjazdów na wypoczynek osób represjonowanych i ich rodzin. 1982–1987 pięciokrotnie zatrzymywany, odmowa wydania paszportu, inwigilowany, zastraszany kontrolami Izby Skarbowej, karany „domiarami” podatkowymi za sponsorowanie działalności duszpasterstwa, funkcjonariusze SB zastraszali jego kontrahentów.
Po wyborach 4 VI 1989 nie kontynuował działalności związkowej. 2004–2006 pracownik Urzędu Miasta Łodzi. Wyróżniony odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (2001).
20 II 1982 – 18 I 1986 rozpracowywany przez Wydz. III KWMO/WUSW w Łodzi w ramach KE/SOR krypt. Enigma.
Wiesław Maciejewski