Rachtan Piotr
Piotr Rachtan, ur. 16
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1949 w Toruniu. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Nauk Ekonomicznych (1973).
III 1968 uczestnik zbierania podpisów w obronie Adama Michnika i Henryka Szlajfera, pod protestem ws. Dziadów oraz akcji ulotkowych, IV 1968 relegowany z uczelni po rewizjach i przesłuchaniach. 1970 po odbyciu służby wojskowej (1969–1970 żołnierz z poboru) z powrotem przyjęty na UW, 1968–1969 pracownik Państwowego Instytutu Hydrologiczno-Meteorologicznego na Hali Gąsienicowej, robotnik w Przedsiębiorstwie Robót Kolejowych nr 7 w Warszawie, VIII–IX 1968 prowadzący akcje ulotkowe w Zakopanem przeciwko interwencji wojskowej w Czechosłowacji. W l. 70. współorganizator i prezes Uniwersyteckiego Klubu Alpinistycznego w Warszawie. 1973–1981 reporter, dziennikarz w tygodniku „Kulisy”.
1980 członek Komitetu Założycielskiego „S” w Warszawskim Wydawnictwie Prasowym. 1981 publicysta i członek pierwszej redakcji „Tygodnika Solidarność” (formalnie do 1983), IX–X 1981 korespondent „Głosu Wolnego”.
13 XII 1981 zatrzymany i po przesłuchaniu zwolniony. Do IV 1982 w ukryciu w prywatnych mieszkaniach. 1982–1989 autor tekstów dla pism podziemnych (m.in. dla „Tygodnika Wojennego”, „Przeglądu Wiadomości Agencyjnych”, „Biuletynu Informacyjnego ZR Ziemia Sieradzka”) i Radia „Solidarność”. 1983–1984 formalnie pracownik fizyczny Zakładu Usługowego Instalatorstwo Wysokościowe Mirosław Toboła w Warszawie (de facto współwłaściciel). 1983 i 1987 przewodnik dziennikarzy francuskich podczas pobytu Jana Pawła II w Polsce. 1984–1989 właściciel firmy robót wysokościowych Tatrex.
1989–1994 współwłaściciel, prezes Niezależnej Agencji Prasowej. 1990 szef biura prasowego sztabu wyborczego Tadeusza Mazowieckiego, od 1990 współzałożyciel i członek UD, 1993 kandydat do Sejmu RP z UD w Łomży. 1994–1997 z-ca redaktora nacz. „Gazety Bankowej”. 1997–1999 prowadzący wydania w redakcji „Gazety Giełdy Parkiet”. 2000–2002 redaktor nacz. serwisu polonijnego Wirtualnej Polski. 2002–2004 doradca prezesa i zarządu ds. mediów w PGNiG. 2005 dyr. p. wydawniczego PW „Rzeczpospolita” SA, 2006 doradca zarządu ds. mediów w PZU SA, od 2007 publicysta niezależny. 2007 kandydat do Sejmu z listy PO. 2009–2011 publicysta „Pogłosu”. Współzałożyciel internetowego magazynu „Kontrateksty” (2004), 2005–2013 prezes zarządu Fundacji Wolności Prasy Kontrateksty, 2013–2016 redaktor nacz. serwisu „Obserwator Konstytucyjny”. Autor art. i reportaży w różnych czasopismach, współautor książki Twój wredny szef (2005), od 2017 na emeryturze.
Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2004), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).
28 VII–22 X 1976 rozpracowywany przez Wydz. III KS MO w ramach SOS, 21 VIII 1984–25 I 1990 przez Wydz. XV Dep. II MSW w ramach SOS krypt. Izaak.
Krzysztof Dąbek