Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Sułkowski Witold Kazimierz

Sułkowski Witold Kazimierz, ur. 10 IX 1943 w Warszawie, zm. 22 IV 2003 w Łodzi.

Student polonistyki na Uniwersytecie Łódzkim (1963–1968, 1972–1973). Uczestnik Marca 1968 na UŁ, m.in. współautor petycji ws. wznowienia inscenizacji „Dziadów” w Teatrze Narodowym, za co na V roku studiów został relegowany z uczelni. II 1969 wprowadzony przez szkolnego kolegę Stefana Niesiołowskiego do tajnej organizacji Ruch, uczestnik V Zjazdu tej organizacji. 30 VII 1970 aresztowany za przynależność do Ruchu, 11 II 1971 areszt uchylono, a 26 VII 1971 postępowanie umorzono. W latach 70. uczestnik akcji zbierania podpisów pod petycją ws. uwolnienia braci Kowalczyków i protów przeciwko zmianom w Konstytucji PRL. Przed podwyżkami cen w VI 1976 karnie wysłany na przeszkolenie wojskowe, gdzie zetknął się z opozycjonistami z całego kraju. 1976–1981 współpracownik KOR/KSS „KOR”. 1976 wydał w Instytucie Literackim w Paryżu pod własnym nazwiskiem tom prozy poetyckiej Szkoła zdobywców. Współzałożyciel powstałego 29 X 1977 w Łodzi Niezależnego Klubu Dyskusyjnego, rozwiązanego przez władze II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1978. W jego mieszkaniu odbywały się spotkania członków NKD, artystów i działaczy opozycji.

Sygnatariusz uchwalonej 18 IX 1977 Deklaracji Ruchu Demokratycznego. Jesienią 1977 współzałożyciel z Jackiem Bierezinem, Tomaszem Filipczakiem „Pulsu. Nieregularnego Kwartalnika Literackiego”, w którym publikował eseje i prozę oraz art. polemiczne. Współuczestnik literackich spotkań warszawskiego Salonu Walendowskich oraz imprez artystycznych u swoich przyjaciół Sławy Lisieckiej i Zdzisława Jaskuły. Za działalność opozycyjną stracił pracę instruktora w Łódzkim Domu Kultury i po 4 mies. bezrobocia został przywrócony na gorzej płatne stanowisko bibliotekarza.

Od 1980 w „S”. 1980–1981 współredaktor z Tomaszem Filipczakiem, Wojciechem Słodkowskim i Zofią Zwierkowską niezależnego dwutygodnika „»Solidarność« z Gdańskiem” oraz pisma satyrycznego „Pomruk” (wyszły 2 nr.). Członek ZR „S” ZŁ i przew. Regionalnej Komisji Kultury. 7 XI 1981 uczestnik pierwszego zebrania łódzkiego Klubu Rzeczypospolitej Samorządnej „Wolność-Sprawiedliwość-Niepodległość”, jeden z sygnatariuszy deklaracji założycielskiej.

13 XII 1981 – 2 VIII 1982 internowany, przetrzymywany w Ośr. Odosobnienia w Łęczycy. Od 7 I 1982 w Łowiczu.

Jesienią 1982 wyemigrował do USA, gdzie brał udział w licznych akcjach emigracyjnego środowiska „S”, m.in. w obronie więzionych działaczy KSS „KOR”, podczas których zebrano ponad 10 tys. podpisów, w tym również obywateli amerykańskich. Członek Partii Republikańskiej. 1983–2003 dziennikarz radiowy, samodzielny redaktor sekcji polskiej Radia Głos Głos "Głos", podtytuł: „Niezależny miesięcznik społeczno-polityczny”, pismo wydawane X 1977 – XII 1989 (z przerwą II 1981 – II 1982) w Warszawie z inicjatywy środowiska KSS KOR. Ameryki, przyczynił się do zwiększenia atrakcyjności programów sekcji polskiej. 1994–1998 współredaktor dwujęzycznego czasopisma „2 BE” (teksty ukazywały się w jęz. polskim i angielskim). 1998 wskutek wielokrotnych interwencji Kongresu Polonii Amerykańskiej jego wydawanie zawieszono.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2000) oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).

25 XI 1972 – 25 X 1983 rozpracowywany przez Wydz. III KMMO/KWMO/WUSW w Łodzi w ramach KE/SOR krypt. Skryba.
Pomimo emigracji prowadzono dalszą obserwację. 18 I 1989 SOR krypt. Skryba zdjęto z ewidencji.

Wiesław Maciejewski

Opcje strony

do góry