Pawlak Maciej (Kalisz)
Pawlak Maciej, ur. 7 I 1953 w Kaliszu. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydz. Prawa (1977; aplikacja sędziowska 1977–1980).
Od 1972 członek ZSP i Studenckiego Stowarzyszenia Przyjaciół ONZ; 1972 przew. Koła Środowiskowego Poznań;
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1976 członek PZPR.
1977–1978 kierownik Biura w Społecznym Komitecie Antyalkoholowym w Kaliszu; 1 XI – 31 XII 1978 mł. dziennikarz w redakcji „Ziemii Kaliskiej”; 1979–1980 sekretarz w Ośrodku Społeczno-Prawnym przy Zarządzie Wojewódzkim ZMS w Kaliszu; 1981–1984 samodzielny referent prawny w PKS Kalisz; 2 I 1981 – 13 XII 1981 radca prawny KZ „S” przy Zakładach Przemysłu Dziewiarskiego Polo w Kaliszu; 2 I 1981 – 1 III 1982 radca prawny KZ „S” przy FWR Runotex.
IX 1980 doradca ZKS w FWR Runotex, od III 1981 czł. „S” w MKZ, od VII 1980 przy ZR Wielkopolska Południowa. Od I 1981 przew. Zespołu Przestrzegania Praworządności przy MKZ, od 16 III 1981 członek Sekcji Radców Prawnych przy MKZ (m.in. ze Świętosławem Fortuną, Hieronimem Bartczakiem, Aleksandrą Piwońską). Współzałożyciel, a od V 1981 przew. Związku Młodzieży Demokratycznej w Kaliszu; 30 VI 1981 podczas I WZD Województwa Kaliskiego obsługa Biura Prawnego, VII 1981 członek Grupy Negocjacyjnej przy ZR Wielkopolska Płd.; IX/X 1981 podczas I KZD prowadził obsługę Biura Prasowego ZR i redagował „Gazetę Zjazdową”.
7 I 1982 zatrzymany i przetrzymywany w Ośr. Odosobnienia w Ostrowie Wielkopolskim, od 8 I 1982 w Głogowie, 20 II 1982 zwolniony. W stanie wojennym współpracował z TKK, zajmował się gł. kolportażem. Utrzymywał kontakty m.in. z Elżbietą Kubasik, Zdzisławem Małeckim. Przywoził materiały „S” z Warszawy m.in. od Karola Gutmajera i przekazywał je m.in. Ryszardowi Łańduchowi oraz Witalisowi Wilczyńskiemu. W stanie wojennym przekazywał do Polski materiały „Kultury” paryskiej oraz inne publikacje podziemne.
Od 20 X 1982 we Francji. 1983–1984 studia doktoranckie DEA prawa socjalne na Paryż 2 Pantheon. 1983–1986 recepcjonista w Hotelu Młodzieżowym AJF w Paryżu; 1986–1987 bezrobotny; 1987–1988 staż w ICOPREF w Juvisy we Francji; 1988–1989 bezrobotny; 1989 kierowca autobusu w firmie szkoleniowej w Evry; 1989–1990 bezrobotny; 1990–1995 prezes firmy J.P. Sernice w Villabé we Francji; 1995–1996 prezes firmy P&M Spółka z o.o w Kaliszu. 1996–2016 dyr. administracyjno-finansowy w Dossche Spółka z o.o. w Kaliszu. 1997–1998 przew. Zarządu Miejskiego RS AWS w Kaliszu. Od 2018 na emeryturze.
Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2020).
6 V 1980 – 29 V 1989 rozpracowywany przez Wydz. II KWMO w Kaliszu, od 7 II 1982 przez Wydz. III tamże w ramach KE krypt. Klon; od 28 V 1987 przez Wydz. II WUSW w Kaliszu w ramach SOS krypt. Boy-II.
Grażyna Schlender