Zadencka Maria
Maria Zadencka (z d. Michniewicz), ur. 5 VII 1956 w Krakowie, absolwentka Wydz. Humanistycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (1984). Obroniła doktorat na Uniwersytecie w Uppsali (1995); wykładowca na University of Illinois w Chicago (1998–2000) oraz Uniwersytetu w Helsinkach, gdzie uzyskała tytuł docenta (2005). Powołana na stanowisko profesora jęz. polskiego i literatury polskiej na Uniwersytecie w Sztokholmie (2015).
1974–1984 zw. z KIK w Krakowie.
Od 1977 działalność w kręgu Studenckiego Komitetu Solidarności i Duszpasterstwa Akademickiego oo. Dominikanów w Krakowie. Kolportowała wydawnictwa NOW-ej i pismo „Spotkania”; uczestniczka latającego uniwersytetu TKN, jedna z organizatorek i uczestniczka seminariów m.in. u Aleksandra Bohomolca, seminariów ks. Jana Andrzeja Kłoczowskiego w Krakowie. Pomagała w organizacji serii wykładów z filozofii i literatury przy DA; 1976–1982 uczestniczyła w Akcji Suhnezeichen (Znak pokuty) w Polsce, nawiązała kontakt ze środowiskiem opozycji NRD (m.in. grupą osób związanych z St. –Bartholomaus–Gemeinde w Berlinie, które z czasem tworzyły ruch Demokratie Jetzt: m.in. Ludwig Mehlhorn, Heimgard Mehlhorn, Stephan Bickhardt, Dorothea Hock). VIII 1980 zatrzymana na krótko w czasie strajków.
22 IX 1980 członek założyciel NZS i Międzyuczelnianego Komitetu Założycielskiego NZS. 1981–1982, uczestniczka prac Klubu Myśli Patriotycznej Jagiellonia założonego i koordynowanego przez Jarosława Zadenckiego, Jana Marię Rokitę i Konstantego Miodowicza. Z ramienia NZS prowadziła, z Janem Tombińskim, Anną Zechenter i Mariuszem Kalinowskim, rozmowy z władzami uczelni nt. zmian w programie studiów. Brała udział w organizacji krakowskich obchodów 150. rocznicy powstania listopadowego oraz konferencji w ramach tych obchodów z udziałem m.in. gen. Mieczysława Boruty–Spiechowicza i Adama Michnika.
1981–1982 zaangażowana w pomoc internowanym (m.in. z Joanną Burchard-Schoen i Bożeną Witkowską przekazała w pierwszych dniach stanu wojennego listę internowanych w Wiśniczu, która dała pocz. punktowi pomocy internowanym przy klasztorze oo. Dominikanów w Krakowie). 1981–1982 brała udział w działaniach Komitetu Pomocy Internowanym: kolportaż ulotek i plakatów, przewóz materiałów kolportażowych i książek drugiego obiegu z Warszawy do Krakowa; organizowanie składek na kaucje za zatrzymanych w czasie demonstracji. 1983 odmówiono jej wydania paszportu.
1982–1983 pracowała w Oddziale Starych Druków Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie; 1983–1984 w Zakładzie Bibliografii Polskiej im. Karola Estreichera. W tym czasie napisała i obroniła pracę magisterską (pierwsze w Polsce opracowanie) nt. poglądów i twórczości objętego cenzurą Józefa Mackiewicza (praca opublikowana przez wydawnictwo Platan w 1986).
1984 wyjazd do Szwecji. Tam utrzymywała kontakt ze Sztokholmskim Biurem „S” oraz środowiskiem z nim związanym.
1995–1996 nauczyciel akademicki Uniwersytetu w Uppsali; pracownik Uniwersytetu w Sztokholmie: 1995–2005 kierownik międzynarodowego projektu badawczego „Literatur und nationale Identitat – Finland, Estland, Lettland, Litauen und Polen” („Literatura a tożsamość narodowa: Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa i Polska”), współredaktor serii książkowej projektu (t. I–IV, Tampere, Sztokholm), organizator konferencji i warsztatów projektu.
1998–2000 nauczyciel akademicki na University of Illinois w Chicago.
2005–2010 docent Uniwersytetu w Helsinkach i wykładowca tamże.
2003–2006, 2011–2015 wykładowca Uniwersytetu w Sztokholmie, od 2015 profesor jęz. polskiego i literatury polskiej tamże.
Prowadzi zajęcia m.in. z historii literatury, z historii kultury i idei oraz wyższe seminaria polonistyczne na Uniwersytecie w Sztokholmie; współpracuje z Instytutem Polskim tamże, członek komisji egzaminów autoryzacyjnych tłumaczy w Kammarkollegiet (przy Ministerstwie Finansów Szwecji). 2011–2018 Rady Naukowej GWZO (od 2017 Leibniz–Institut fur Geschichte und Kultur des ostlichen Europa GWZO) w Lipsku.
Inicjatorka projektu i współredaktorka materiałów do tomu „East and Central European History Writing in Exile 1939–1989” (Amsterdam-New York 2014).
Autorka książek: „Twórczość prozatorska i publicystyczna Józefa Mackiewicza. Próba monografii” (Kraków, 1986), „W poszukiwaniu utraconej ojczyzny. Obraz Litwy i Białorusi w twórczości wybranych polskich pisarzy emigracyjnych” (Uppsala, 1995), „Obrazy suwerenności. O wyobraźni politycznej w literaturze polskiej XIX i XX wieku” (Warszawa, 2007), „Divided Heritages. Culture in a Time of National Differentiations in the Lands of the Old Polish–Lithuanian Commonwealth, the Baltic Provinces and the Kingdom of Sweden” (Stockholm 2015). Autorka kilkudziesięciu art. akademickich, tłumaczka z jęz. niemieckiego i szwedzkiego.
13 IX 1977 – 30 V 1978 rozpracowywana przez Wydz. III KWMO w Krakowie w ramach SOS krypt. Lach.