Hasła rzeczowe

Dywanik

"Dywanik", pismo wydawane 23 V 1983 – 20 IV 1984 w Kowarach; podtytuł: „Gazetka członków NSZZ «Solidarność» w Kowarach”.

Ukazało się 17 nr. o obj. 2 s. w formacie A4, drukowanych na powielaczu (farbę drukarską wyrabiano z pasty bhp i pigmentu, najczęściej czerwonego) w nakładzie 500 egz., początkowo dwutygodnik, następnie wydawane nieregularnie. Do końca 1983 ukazało się 13 nr., nr 13 jako nr 12 bis.

Założyciel i redaktor: Jerzy Nalichowski, także autor prawie wszystkich tekstów (nr 1 napisany ze Zbigniewem Pacakiem, w innym nr. ukazały się 2 artykuły Wojciecha Jankowskiego). Tytuł pisma miał mylnie naprowadzić SB na Fabrykę Dywanów Kowary jako wydawcę, w stopce redakcyjnej podano nieprawdziwą informację o patronacie i finansowaniu przez Agencję Informacyjną Solidarność Walcząca, co miało sugerować istnienie w mieście komórki SW. Przez o. Jana Kalembkiewicza z kowarskiej parafii Imienia NMP J. Nalichowski nawiązał kontakt z Januszem Karczyńskim, Mirosławem Michałowskim, Jadwigą Piotrowicz i Markiem Zadwornym (od wiosny 1982 prowadzili akcje plakatowe i ulotkowe w Kowarach, Karpaczu i Jeleniej Górze), którzy podjęli współpracę przy wydawaniu pisma. Nr 1 J. Nalichowski przygotował ze Z. Pacakiem (współautor, także napisał matrycę), następnie wspólnie wydrukowali na ramce wykonanej w warsztatach Zakładów Doświadczalnych Politechniki Wrocławskiej Hydro-Mech w Kowarach. Od nr. 2 sprzęt przejął M. Michałowski, który do końca 1983 drukował pismo w Karpaczu z żoną Urszulą Michałowską oraz Anną Dudek i Jadwigą Mazurkiewicz. Na początku 1984 zatrzymany, podczas przesłuchania terroryzowany bronią; po zwolnieniu sprzęt drukarski przekazał J. Karczyńskiemu, J. Piotrowicz, Andrzejowi Wrzoskowi i M. Zadwornemu, którzy w 1984 wydrukowali w Mysłakowicach, w nowym, niezasiedlonym jeszcze mieszkaniu krewnej J. Piotrowicz 4 ostatnie nr. pisma. Część nakładu każdego nr. przejmował Tadeusz Hołdys – dyr. Wysokogórskiego Obserwatorium Meteorologicznego na Śnieżce, i przekazywał kierownikowi schroniska czechosłowackiego Heroutowi do kolportażu w Czechosłowacji. Po wyjeździe w VI 1983 Z. Pacaka na Zachód J. Nalichowski wysyłał mu egz. pisma, które ten przesyłał do Radia Wolna Europa, gdzie niektóre teksty odczytywano.

Publikowano informacje z zakładów kowarskich, informacje związkowe, komunikaty i oświadczenia struktur „S”, opisy bieżących wydarzeń, przedruki z in. pism podziemnych, informacje z nasłuchu RWE. Wg relacji Mariana Zagórnego dodruk nr. 12 zorganizował Władysław Niegosz bez wiedzy J. Nalichowskiego. Wyposażył w maszynę do pisania i ramkę M. Zagórnego, który z żoną Danutą w swoim domu w Rybnicy w gm. Stara Kamienica k. Jeleniej Góry przepisał treść pisma na matrycę i wydrukował w nakładzie ok. 1 tys. egz.

Kolportaż głównie w Kowarach (wszyscy uczestnicy drukowania), Karpaczu, Mysłakowicach, Jeleniej Górze (Władysław Hobgarski, Aleksander Ostrowski, rodzina Chrystoforosza Tulasza i Zygmunt Wachowski) i we Wrocławiu na Politechnice Wrocławskiej (J. Nalichowski).

Pod koniec IV 1984 przerwano wydawanie pisma z powodu wzmożonej inwigilacji i przesłuchań całego środowiska (w tym J. Nalichowskiego) prowadzonych przez funkcjonariuszy SB z Wydz. III WUSW w Jeleniej Górze prawdopodobnie w ramach SOR krypt. DWN.

 

Michał Orlicz|Łukasz Sołtysik

Opcje strony

do góry