Encyklopedia Solidarności

Grupa Polityczna Samostanowienie, uformowała się w Warszawie w poł. 1984 i powołała Zespół Polityczny w składzie: Stanisław Plewako, Tomasz Borkowski, Jerzy Pawłowicz, Jacek Borkowicz, Zbigniew Pływaczewski, Michał Lauk. Za gł. cel stawiano odzyskanie niepodległości przy zachowaniu ciągłości prawnej państwa polskiego, zachowanej przez Rząd RP na Uchodźstwie. GP Samostanowienie odrzucała powojenny system ABC, system ABC, system w „S” Regionu Małopolska, trójpoziomowy, hierarchiczny system kolportażowo-informacyjny, dający możliwość szybkiego obiegu informacji pomiędzy poszczególnymi ogniwami Związku (od centrali do każdej KZ); opracowany przez zespół pracowników Krakowskiego Biura Projektów Budownictwa Komunalnego pod kierunkiem Bolesława Śliwińskiego. jałtański, w tym zmiany granic polskich po II wojnie światowej, uznawała zasadę samostanowienia narodów zniewolonych przez ZSRS. W II 1985 ukazał się nr 1. kwartalnika politycznego „Samostanowienie”, w którym (do 1989) prezentowano własny program polityczny i kształtowano wokół niego ośrodek ideowy. Wiosną 1987 GP Samostanowienie przeprowadziła akcje ulotkowe w Warszawie w obronie polskich katolików prześladowanych w Żytomierzu na Ukrainie; w V 1987 przystąpiła do Porozumienia Partii i Organizacji Niepodległościowych w charakterze obserwatora. W 1988 przedstawiła inicjatywę integracji opozycji niepodległościowej wokół idei powołania krajowego oddziału Rady Narodowej RP (ciała zastępującego na emigracji parlament RP); w nr. 8. „Samostanowienia” opublikowano propozycję statutu krajowego oddziału RN RP. 11 XI 1988 w Warszawie podczas spotkania przedstawicieli Porozumienia Partii i Organizacji Niepodległościowych, Solidarności Walczącej i KPN (w przededniu rozmów z „S”) przyjęto Komunikat zawierający żądanie ponownej legalizacji Związku i postulat wolnych wyborów; wyłoniono 6-osobową Komisję Przygotowawczą, która w nast. miesiącach nie osiągnęła zamierzonych celów z powodu wewnętrznych nieporozumień, gł. z Leszkiem Moczulskim. GP Samostanowienie była przeciwna obradom Okrągłego Stołu, swoje stanowisko przedstawiła w oświadczeniu z 3 II 1989 pt. „Jesteśmy przeciwko wszelkim porozumieniom z komunistami”. Od IV 1989 do wiosny 1990 działała utworzona z inicjatywy Grupy Agencja Wschodnia, wydająca biuletyn z bieżącymi informacjami z Litwy, Białorusi i Ukrainy, ze szczególnym uwzględnieniem wiadomości o Polakach tamże; pismo dostarczano do redakcji krajowych i emigracyjnych czasopism. GP Samostanowienie zaprzestała działalności w V 1990; większość jej czołowych działaczy kontynuowała aktywność w ramach Fundacji Wspierającej Oświatę Polską za Granicą Samostanowienie.

Włodzimierz Domagalski