Hasła rzeczowe

Nowosądeckie Wiadomości

"Nowosądeckie Wiadomości", pismo wydawane w Nowym Sączu 26 I 1982 – 10 I 1990; od nr. 11 (z 1983) tytuł: „Wiadomości Nowosądeckie”, podtytuł: „MKS NSZZ «Solidarność» Nowy Sącz”, od nr. 45 (z 1987): „Pismo współpracuje z RKS Małopolska”, w nr. 72-73 (z 1989) i 74 (I 1990) podtytuł: „Międzyzakładowy Komitet Organizacyjny NSZZ «Solidarność» w Nowym Sączu”, Biuletyn Związkowy.

Ukazały się 74 nr. o obj. 2-10 s. (niektóre jednostronne) w formacie A4 i A5, drukowane na powielaczu i techniką sitodruku w nakładzie 50-500 egz.; początkowo wychodziło nieregularnie, czasem jako dwutygodnik, od nr. 38 (z 1987) jako miesięcznik. Pismo związkowe, międzyzakładowe, w założeniu swoim zasięgiem miało obejmować Nowy Sącz i Ziemię Nowosądecką.

Pomysłodawcą i założycielem pisma był Tadeusz Piasecki, w I i II 1982 przygotował i wydrukował pierwsze 3 nr. Józef Jarecki dostarczył rysunek pomnika Krzyży Gdańskich, które zostały przeniesione na matryce do pierwszego nr. Powielaniem gazetki zajmował się Krzysztof Węglowski-Król. Punktem kontaktowym oraz miejscem odbioru matryc i gotowych gazetek był kiosk Ruchu znajdujący się przy ul. Bieruta (dziś ul. gen. Stefana Grota-Roweckiego), w którym pracowała Ewa Zajko.

Pod koniec II 1982, po przygotowaniu matryc do nr. 4, redakcja i sieć kolportażowa pisma została rozbita przez SB: w II i III aresztowano członków redakcji i kolporterów, 6 V 1982 Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w trybie doraźnym, za kontynuowanie działalności związkowej, wydawanie i kolportaż nielegalnego pisma związkowego „Nowosądeckie Wiadomości” skazał: Józefa Jareckiego, T. Piaseckiego i K. Węglowskiego-Króla na 4 lata więzienia, Zbigniewa Leśniaka na 3,5 roku, Krzysztofa Witowskiego i Mieczysława Górskiego na 3 lata, Tadeusza Nitkę na 2 lata, Tadeusza Zengela (sąd odstąpił od trybu doraźnego) na 1 rok w zawieszeniu na 4 lata.

W 1983 wydawanie pisma, które z czasem stało się organem Międzyzakładowego Komitetu „S” w Nowym Sączu, wznowił Andrzej Szkaradek; w redagowaniu i druku uczestniczyli Alicja Szkaradek, Henryk Kiwak, Zbigniew Szkarłat (redaktor naczelny, zmarł w szpitalu 5 II 1986 po pobiciu przez tzw. nieznanych sprawców), Piotr Kałamarz (1983-1989: współwydawca, autor i drukarz), Krzysztof Dąbrowski, Henryk Szewczyk (1984-1989: współwydawca, autor i drukarz), Zygmunt Berdychowski (1984-1988); kolportowali w zakładach pracy i wśród znajomych m.in. Krzysztof Michalik, Wojciech Mucha, Jan Gomułka, Konstanty Konar (również drukarz, organizator transportu i materiałów poligraficznych, ponadto udostępniał lokale: w Chełmcu i Marcinkowicach na druk).

W 1984 nastąpiła kolejna fala zatrzymań i aresztowań wśród członków redakcji i sieci kolportażowej, będąca wynikiem skoordynowanych działań SB przeciwko działaczom podziemia, które od III swoim zasięgiem objęły obszar Polski płd. W Nowym Sączu rozpoczęły się one 5 III 1984: na 48 godz. zatrzymano 38 osób, 13 z nich (Ewa Andrzejewska, Zbigniew Bocheński, K. Dąbrowski, K. Konar, K. Michalik, Henryk Najduch, Tadeusz Pajor, Ryszard Pawłowski, Grzegorz Sajdak, Alicja i Andrzej Szkaradkowie, Z. Szkarłat, H. Szewczyk) oskarżono o prowadzenie nielegalnej działalności, aresztowano na 3 mies. i osadzono w ZK w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu i Krośnie; przeprowadzono 52 rewizje, zarekwirowano maszyny do pisania, części powielacza, wydawnictwa podziemnej „S” (w tym nakład nr. 19 „Nowosądeckich Wiadomości”, który stał się jednym z koronnych dowodów w sprawie), ulotki i in. materiały. Do rozprawy sądowej nie doszło, na mocy amnestii z 21 VII 1984 prokuratura umorzyła postępowanie przygotowawcze.

1985-1987 jako miejsca druku w niektórych nr. podawano: Drukarnia Polowa im. Józefa Kurasia ps. Ogień, Drukarnia Polowa im. Nowej Huty, Powielarnia im. Zbigniewa Szkarłata.

Publikowano oświadczenia i dokumenty MKS, zamieszczano i komentowano wiadomości z regionu, kraju i świata, informowano o represjach, sytuacji osób represjonowanych i internowanych; prezentowano artykuły publicystyczne, materiały historyczne, wiersze, wywiady, relacje z akcji antyrządowych i obchodów patriotycznych; w nr. 2 z 2 II 1982 opublikowano listę internowanych z woj. nowosądeckiego; nr 36 (wyd. spec.) z IV 1986 poświęcono Zbigniewowi Szkarłatowi; 1986-1987 dołączano dodatek „Lach Sądecki” (4 nr.), zawierający publicystykę i przedruki, drukowany przez Z. Berdychowskiego, H. Szewczyka i Jana Gabrukiewicza w akademiku przy ul. Śliskiej w Krakowie.

 

Paweł Goleń

Region Małopolska, Nowy Sącz

Opcje strony

do góry