Obserwator Wojenny
"Obserwator Wojenny", podtytuł: „Pismo MKS Nowa Huta Region Małopolska”, wydawane w Krakowie 22 X 1982 – 5 VII 1983, nawiązujące tytułem do wydawanego 1980-1981 przez Komisję Robotniczą Hutników „Obserwatora Robotniczego”.
Ukazały się 24 nr. o obj. 4-8 s. w formacie A5, A6, B5, drukowane na powielaczu i techniką sitodruku, nakład 500 – 1 tys. egz.; tygodnik, od nr. 18 wychodził nieregularnie. Nr. 23 z 16 VI 1983 i 24 z 5 VII 1983 w znacznej części poświęcone pielgrzymce Jana Pawła II do Ojczyzny.
Pomysłodawcą pisma był Jacek Marchewczyk (ps. Piotr, Kazik); w składzie redakcji: Wojciech Marchewczyk, J. Marchewczyk, Barbara Zientarska (ps. Kaśka). Redagowane w domku jednorodzinnym na Azorach w Krakowie udostępnionym przez B. Zientarską (od VII 1983 mieściła się tam również redakcja „Hutnika”). Drukowany w drukarni „Promienistych” przez Pawła Turnaua, maszynopisy dostarczała mu Krystyna Ryczaj (później Marchewczyk) (ps. Zośka).
Publikowano oświadczenia, wezwania i apele MKS, TKK, w tym Władysława Hardka, Jana Ciesielskiego, Władysława Frasyniuka i innych, informowano o powstawaniu nowych struktur „S”. Zamieszczano apele o uczestnictwo w protestach, manifestacjach i uroczystościach rocznicowych oraz terminy ich przeprowadzania, następnie relacje z tych akcji w zakładach pracy, uczelniach. W tekstach publicystycznych m.in. omawiano sytuację w „S” i kraju, podsumowywano sytuację ekonomiczną, gospodarczą i społeczną, wytykano absurdy, występowano przeciwko rozbijaniu i dzieleniu ruchu „S”; z czasem ta forma tekstów zaczęła dominować. Drukowano instrukcje, jak przeprowadzać i organizować akcje strajkowe i demonstracje bez ujawniania tajnych struktur związkowych. Omawiano i interpretowano przepisy prawne, w tym dot. stanu wojennego oraz wewnętrzne instrukcje funkcjonowania służb PRL. Publikowano: listy od działaczy nt. sytuacji i wydarzeń w ich zakładach pracy, relacje z zatrzymań i procesów opozycjonistów, nazwiska i dane adresowe osób wysługujących się władzom reżimowym, wezwania do bojkotu nowych reżimowych związków zawodowych, materiały historyczne, potwierdzenia wpłat na Fundusz Pomocy Społecznej i in. Informowano o czasie nadawania podziemnego Radia Hutnik. Dokonywano sporadycznie przedruków z prasy zagranicznej i krajowej.
Pismo przeznaczone było dla środowisk pracowniczych Nowej Huty. Kolportowane kanałami: Sekcji Informacji RKS przez Andrzeja Łaptasia oraz „Hutnika” przez Jerzego Ruska (ps. Ostrożny) i Leszka Jaranowskiego (ps. Długi).
Po decyzji o zawieszeniu wydawania pisma W. Marchewczyk i B. Zientarska założyli „Bibliotekę Obserwatora Wojennego”, w ramach której wydali kilkadziesiąt pozycji książkowych, plakaty, proporce, kalendarze, znaczki poczty podziemnej sygnowane Poczta Kraków.
Kraków, Region Małopolska