Hasła rzeczowe

Olsztyńskie Zakłady Graficzne im. Seweryna Pieniężnego

Olsztyńskie Zakłady Graficzne im. Seweryna Pieniężnego, pocz. zakład drukarski i wydawnictwo rodziny Harichów, od 1945 Drukarnia Państwowa zatrudniająca 12 osób; od 1948 Państwowe Olsztyńskie Zakłady Graficzne; od 1951 Olsztyńskie Zakłady Graficzne Przedsiębiorstwo Państwowe, filie w Działdowie i Ostródzie; w 1970 OZG nadano imię Seweryna Pieniężnego, przedwojennego redaktora, drukarza, wydawcy „Gazety Olsztyńskiej” zamordowanego w 1940 w obozie Hohenbruch; od 1975 OZG siedziba przy ul. Dworcowej. Drukowano prasę lokalną: „Głos Olsztyński”, „Gazetę Mazurską”, „Głos Lidzbarski”, od 1955 miesięcznik „Warmia i Mazury”, podręczniki szkolne i in. wydawnictwa.

We IX 1980 w OZG zawiązał się Komitet Założycielski „S” w składzie: Józef Nowak, Roman Rudziński, Sławomir Przestrzelski; 11 X 1980 przystąpił do MKZ w Olsztynie; członkowie „S” uczestniczyli we wszystkich akcjach strajkowych MKZ, nast. ZR Warmińsko-Mazurskiego; w OZG drukowano niezależne wydawnictwa: ulotki, prasę związkową, książki. 17 VIII 1981 OZG przyłączyły się do ogłoszonej przez KKP akcji protestacyjnej Dni bez prasy Dni bez prasy "Dni bez prasy", 12 VIII 1981 KKP „S” podjęła uchwałę nr 86/81 ws. strajku prasowego. Początkowo planowany na 13 II 1981, zawieszony na apel premiera gen. Wojciecha Jaruzelskiego o „dziewięćdziesiąt spokojnych dni”, miał być odpowiedzią na „trwającą od kilku dni bezprzykładną kampanią propagandową” skierowaną przeciwko Związkowi, „połączoną z uniemożliwieniem lub drastycznym ograniczeniem możliwości repliki ze strony NSZZ «S»”. Kampanię tę zapoczątkowało oświadczenie rządowe z 7 VIII 1981 o rzekomym zerwaniu przez Związek negocjacji z władzami – de facto jedynie je zawieszono. Związek oskarżano o arogancję, naruszanie zasad rządzących rokowaniami, podejmowanie rozmyślnych działań godzących w interes państwa, społeczeństwa i narodu. Zarzucano mu „pomiatanie rządem” i organizowanie krzykliwych akcji protestacyjnych. Na tym samym posiedzeniu (10-12 VIII 1981) KKP zaapelowała o powstrzymanie się od strajków i demonstracji ulicznych (w szczególności o czasowe zawieszenie terminu marszu gwiaździstego), wezwała do stosowania w razie potrzeby innych form protestu, zwróciła się do związkowców, by wobec pogarszającej się sytuacji w kraju przepracowali dobrowolnie 8 wolnych sobót, oraz zaaprobowała podwyżki cen chleba. (przew. KS J. Nowak): wstrzymano druk „Gazety Olsztyńskiej” (in. wydawnictwa drukowano); po ogłoszonym 19 VIII w DTv komunikacie Prokuratury Generalnej zarzucającym uniemożliwienie przeciwnikom protestu podjęcia pracy, 20 VIII załoga ogłosiła strajk okupacyjny: żądano zdementowania fałszywych informacji, pełnego wynagrodzenia za pracę podczas strajku, nierepresjonowania protestujących, ujawnienia i ukarania winnych strat wynikających z braku zapewnienia pełnej produkcji; pomimo apelu Lecha Wałęsy załoga w tajnym głosowaniu opowiedziała się za kontynuacją strajku; postawa dyrekcji, wojewody olsztyńskiego i prokuratora woj. przyczyniały się do zaostrzenia i przedłużania konfliktu; 22 VIII ze strajkującymi spotykał się rzecznik prasowy KKP Janusz Onyszkiewicz, nast. wyświetlono film ''Człowiek z żelaza''; 24 VIII obradująca w Olsztynie KKK „S” Pracowników Poligrafii ogłosiła gotowość strajkową dla wszystkich poligrafów „S”; 25 VIII przedstawiciele KS spotkali się z posłami Ziemi Olsztyńskiej: Stefanem Poznańskim, Józefem Kijowskim, Szczepanem Styranowskim; 26 VIII załoga OZG, wobec odmowy wojewody, prokuratora woj. i dyr. OZG podjęcia rozmów ze strajkującymi, postanowiła przystąpić do pełnego strajku okupacyjnego i całkowitego zaprzestania produkcji; zażądano odwołania dyr. OZG, wystosowano apel do drukarzy i „S” Regionu Warmińsko-Mazurskiego o niepodejmowanie protestacyjnych akcji solidarnościowych. 27 VIII mimo próby nakłonienia olsztyńskich drukarzy do przerwania strajku podjętej przez przedstawicieli KKP, Bogdana Lisa i Jacka Kuronia, załoga OZG zdecydowała o kontynuowaniu protestu; strajk zyskał poparcie ZR Warmińsko-Mazurskiego i in. Regionów, wielu zakładów pracy z kraju, dziennikarzy, przedstawicieli środowisk twórczych; mieszkańcy Olsztyna zaopatrywali strajkujących w żywność, odprawiano msze św. w ich intencji, odbywały się koncerty, wydawano kronikę strajkową. Jednocześnie podejmowano próby rozwiązania konfliktu: 1 IX z wojewodą olsztyńskim spotkał się wysłannik prymasa Polski – prof. Andrzej Stelmachowski, jednak bez rezultatu. 2 IX ZR postanowił podjąć przygotowania do wprowadzenia stanu gotowości strajkowej w całym Regionie; nast. próbę mediacji podjął prezes Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Olsztynie Roman Kuczyński. 5 IX na prośbę pełnomocnika KKP Stanisława Wądołowskiego w zw. z rozpoczynającymi się obradami I KZD strajkujący zawiesili protest, realizacją postulatów załogi OZG miał się zająć KS i Zarząd Gł. Pracowników Poligrafii, ZR, KKP; KS podpisał z dyrekcją OZG porozumienie, na mocy którego pracownicy mieli otrzymać wynagrodzenie za pracę podczas strajku, a uczestnicy protestu mieli nie być represjonowani. 5 IX podczas I KZD Mirosław Krupiński przedstawił sytuację w OZG, delegaci przesłali do olsztyńskich drukarzy telegram, w którym uznali słuszność ich żądań.

13 XII 1981 internowano J. Nowaka, Andrzeja Zarzyckiego, w VIII 1982 Halinę Pietkiewicz, Janinę Sidor. 6 XI 1982 Sąd Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy na sesji wyjazdowej w Olsztynie skazał w trybie doraźnym pracowników OZG: Danutę Gulko, Irenę Michalską, Romana Brysiaka, za kontynuowanie działalności związkowej, kolportaż wydawnictw podziemnych, przygotowanie ulotki o pobiciu internowanych w Kwidzynie.

W XII 1997 przedsiębiorstwo zostało sprywatyzowane i przekształcone w jednoosobową spółkę akcyjną. W 2009 OZG zatrudniały 213 osób.

Renata Gieszczyńska

Opcje strony

do góry