Hasła rzeczowe

Region (Wrocław)

„Region”, podziemne pismo NSZZ „S” Dolny Śląsk/RKW NSZZ „S” Dolny Śląsk wydawane we Wrocławiu XI 1987–IV 1990.

Ukazało się 79 nr., obj. 2-16 s., format A4, druk techniką sitodruku, offsetowy, nakł. 1000–15 000 egz. (nr 8 z 1988 w nakł. 30 egz.), od nr. 2 dwutygodnik RKW Dolny Śląsk, od nr. 33 tygodnik RKW Dolny Śląsk, numeracja ciągła. 16 III 1988 wydano 2 nr. 8, różniące się zespołem redakcyjnym, treścią i nakł. (powstały w wyniku konkursu pomiędzy dwoma zespołami redakcyjnymi), 19 VIII 1988 nr specjalny relacjonujący strajki.

Wydawca i druk: Drukarnia Solidarności Dolnego Śląska, współpraca Ruch Społeczny „Solidarności”/Koordynacja Wydawnicza przy RKW „S” Dolny Śląsk/Koordynacja Wydawnicza RKW Wrocław/Niezależne Warsztaty Graficzne Ogniwo/Koordynacja Wydawnicza RKW/ RKW NSZZ „S” Dolny Śląsk/RKW NSZZ S”/Wrocławskie Zakłady Graficzne.

W redakcji: nr. 1–8 1987–1988 m.in.: Adam Szczęśniak (ps. Adam Krzycki, Nikodem Krasa), Mirosław Koźmian, Witold Zińczuk (ps. Wratysław Nadodrzański), nr. 8–10 1988, nr 12 1988 M. Koźmian, W. Zińczuk (ps. Wratysław Nadodrzański), Michał Burmycha, nr 11 i nr. 13–53 1988–1989 kolegium redakcyjne, m.in.: Barbara Piegdoń, Paweł Kasprzak (ps. P.K.), Paweł Kocięba-Żabski (ps. Kubuś Ekstremista), Paweł Romaszkan, Renata Krąpiec, Dorota Przerwa, Zofia Olszewska, Rafał Kosmalski. Nadzór nad pismem ze strony RKW do poł. 1989 sprawowała Barbara Labuda. Z redakcją współpracowali m.in.: Wojciech Maziarski, Marek Drawa, Radosław Gawlik, Tomasz Gabiś, Leszek Budrewicz, Małgorzata Waśkiel-Zbrożek, Konrad Zbrożek (ps. G.P., Gustaw Poraj), Tadeusz Jakrzewski (ps. Amal), Ludwik Kluźniak (ps. Kostek), Andrzej Tomczak, Franciszek Sapa, Andrzej Sadowski, Ludwik Turko, Marcin Kalita, Magdalena Furman-Turowska. Numer 55 z 1989 wzbogacono ilustracjami Henryka Sawki, Sławomira Mrożka i Andrzeja Mleczki. Od nr. 65 z 1990 współpraca fotograficzna: Niezależna Agencja Fotograficzna Dementi, Pacel & Siciński, Tadeusz Kuranda.

Publikowano informacje o działalności RKW Dolny Śląsk, teksty dokumentów RKW, wiadomości z regionu, przedstawiano i komentowano ważne wydarzenia krajowe, informowano o losie więźniów politycznych i działaniach podejmowanych na rzecz ich uwolnienia. Pismo miało stałe rubryki: Homo Homini Chomeini, Fikcje, Fobie, Gorsety, Reformy, Przegląd Wiadomości, Zakłady Pracy, Uczelnie, Reformy, Manifestacje. VIII 1988 gł. relacjonowanie przebiegu strajków. 1989 dominowała tematyka zw. z obradami Okrągłego Stołu, nast. przygotowaniami do wyborów czerwcowych i kampanią wyborczą. 1988–1990 na łamach pisma polemiki z treścią art. publikowanych w podziemnym piśmie „Z Dnia na Dzień... Dzień... „Dzień...”, podtytuły: VI 1982 „Informacje, komentarze, przegląd prasy z AGH”, VII-X 1982 „Informacje, komentarze”, X-XI 1982 bez podtytułu, od XII 1982 „Pismo Akademickiej Komisji Porozumiewawczej NSZZ »Solidarność«”, od III 1983 „Pismo Akademickiej Komisji Porozumiewawczej NSZZ »Solidarność« w Krakowie”. Pismo informacyjne dla środowiska uczelnianego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, wydawane VI 1982 - 16 XII 1988. wydawanym przez RKS Dolny Śląsk. 1990 art., komunikaty i publicystyka dot. przede wszystkim II WZD Woj. Wrocławskiego, II WZD Regionu Dolny Śląsk, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. KZD i wyborów samorządowych, wzbogacane fotografiami. Kolportaż w regionie bezpłatnie, od nr. 57 z 1989 cena 70–500 zł.

Agnieszka Klarman

Opcje strony

do góry