Hasła rzeczowe

Wydawnictwo Metrum

Wydawnictwo Metrum, oficyna działająca w Siedlcach w l. 1985-1989, powstała przy piśmie o tej samej nazwie. Przed oficjalnym powstaniem wydawnictwa wydrukowano (1983) pod jego auspicjami na powielaczu opracowanie ''Społeczeństwo niezależne. Analizy, prognozy, dokumenty''.

Pomysłodawcą i redaktorem nacz. Metrum Metrum „Metrum”, pismo podziemne wychodzące w 1983 w Siedlcach w cyklu tygodniowym, nast. do 1986 dwutygodniowym, nast. jako kwartalnik. Podtytuły: „Komitet Obrony Społecznej”, od nr. 7/8 „Solidarność”, od nr. 40 „NSZZ »Solidarność« Region Mazowsze Oddział Siedlce”. był Cezary Kaźmierczak. W skład redakcji wchodzili: Maria i Lech Daukszowie, Włodzimierz Pawłowski, Liliana i Dariusz Pukiewiczowie (do 1987). Oprawą plastyczną książek zajmowali się Joanna i Mirosław Andrzejewscy. Znak graficzny wydawnictwa zaprojektował łódzki plastyk Karol Turski.

Drukowano w Siedlcach i okolicznych wsiach (Budziszynek, Grabianów, Koszewnica) na offsecie w nakł. 1,5-5 tys. egz. (niektóre pozycje miały dodruki). Szefem produkcji był Janusz Łuczak, drukarzami m.in.: Leszek Andrzejewski, Adam Bobryk, Zbigniew Głębicki, Magdalena Jakubowska, Zdzisław Łuczak, Agnieszka, Adam i Tomasz Maciejczykowie, Przemysław Maksymiuk, Marek Michałowski, Tomasz Olko, Bogusław Olszewski, Grzegorz Szymczak. Ponadto przy druku i składzie książek współpracowali m.in.: Agnieszka i Mirosław Andrzejewscy, Małgorzata i Marek Biały, M. i L. Daukszowie, Jadwiga Karczewska, Edward Kopówka, Agnieszka Lewandowska, Marek Olszewski, Teresa Orzechowska-Olko, Adam Patoleta, Barbara Podbielska, Alicja, Dariusz, Jakub i Jolanta Zdunkowie. Wykorzystywano również tzw. dojścia, korzystając z drukarni Urzędu Wojewódzkiego w Siedlcach.

Transportem materiałów i wydawnictw zajmowali się: Leszek i Zbigniew Andrzejewscy, prof. Tadeusz Kłopotowski, ks. Mirosław Łubik z Łukowa, Jan Mizikowski, A. Patoleta, Mieczysław Wereda i Stanisław Wołowicz. Kolportaż prowadzony przez Dariusza Celińskiego, C. Kaźmierczaka i T. Olkę odbywał się w regionie siedleckim poprzez sieć podziemnej „S”, ogólnopolski zaś w ramach wymiany w punktach KOS i środowisku studenckim wielu miast.

Wydano ok. 20 tytułów, m.in.: ''5 minut. Pomiar frekwencji wyborczej w województwie siedleckim'' (1985), opracowanie ''Czego nie ma w podręcznikach do historii'' (1985; przedruk wydania Krzyża Nowohuckiego z 1980), Andrzeja Boblewskiego (właśc. Florentyna Rzemieniuk) ''Emigracyjny rząd Rzeczypospolitej 1939-1945'' (1985) i ''Armia Andersa w Rosji'' (1986), Remigiusza Kranca ''Widziałem piekło'' (1986; wspomnienia łagrowe), Mirosława Andrzejewskiego (ps. Zbirek) ''Zbiorek'' (1986; rysunki satyryczne), Anny Achmatowej ''Requiem'' (1986, 1987; tłum. Gina Gieysztor; rys. Agata Zalewska, właśc. M. Dauksza), Józefa Czapskiego ''Na nieludzkiej ziemi'' (1987), Marka Hłaski ''Piękni dwudziestoletni'' (1987), Zygmunta Krasińskiego ''Memoriały polityczne'' (1987), Marguerite Duras ''Kochanek'' (1987; tłum. Elisabeth Cieślar), ''Książeczka wojskowa'' (1987; antologia wspomnień ze służby w LWP, ilustr. M. Andrzejewski), George’a Orwella ''Rok 1984'' (1987; tłum. J. Mieroszewski, przedruk wydania Instytutu Literackiego w Paryżu z 1953), Jerzego Geresza ''Zaczęło się od happeningu'' (1988), Stanisława Mikołajczyka ''Diariusz (prowadzony przez Marię Hulewicz)'' (1988), Alistaira McLeana ''Cyrk'' (1989). Od 1985 Metrum wydawało także: dwutygodnik „Metrum” (przekształcony w 1986 w kwartalnik), w 1985 3 nr. „Gazetki Ludowej” w 1987 2 nr. miesięcznika „Serwis Informacyjny Metrum”. Oprócz wydawnictw zwartych i ciągłych Metrum produkowało tzw. cegiełki, znaczki poczty podziemnej (m.in. jubileuszowe z okazji 50. nr. dwutygodnika „Metrum” oraz serię „Więźniowie sumienia” przedstawiająca znanych działaczy podziemia przebywających w więzieniu), ulotki, odezwy Siedleckiego Komitetu Oporu Społecznego, Oddziałowej Komisji Wykonawczej „S” i TKZ.

W 1988 wydawnictwo otrzymało Nagrodę Dziennikarzy Niezależnych przyznawaną przez podziemne SDP.

 

Krzysztof Biernacki

Opcje strony

do góry