Związek Akademicki Pro Patria
Związek Akademicki Pro Patria, założony w X 1980 z inicjatywy grupy studentów działających dotychczas w RMP: Marka Jurka, Krzysztofa Nowaka, Piotra Miereckiego, Piotra Walerycha, Marka Brody, Jarosława Fiszera. Komunikat Komunikat "Komunikat", podtytuł: „Informacje Tymczasowego Zarządu Regionu NSZZ «Solidarność» Region Wielkopolska”, pismo Działu Informacji TZR „S” Wielkopolska, po I 1990 ZR Wielkopolska, wydawane od 7 VI 1989; od nr 7 wydawano pod tytułem „Komunikaty”. informujący o powstaniu organizacji ukazał się 21 X 1980; informowano w nim, że sytuacja która powstała „w wyniku przełomu sierpniowego stworzyła nowe możliwości w dziedzinie samoorganizacji społeczeństwa”; jednocześnie zadeklarowano, że ZA Pro Patria nie stanowi konkurencji dla NZS, a członkostwo nie wyklucza możliwości działania w NZS. Pod dokumentem podpisało się 19 studentów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – członków Komitetu Założycielskiego ZA Pro Patria Pro Patria Pro Patria, wydawnictwo niezależne działające w Pabianicach w latach 1982–1983, założone przez Henryka Marczaka, prowadzone ze Sławomirem Łuczyńskim. UAM.
Organizacja została zarejestrowana przez rektora UAM 1 III 1981; jej przewodniczącym został M. Jurek. ZA Pro Patria był organizacją ideowo-wychowawczą, której statutowym celem było „formowanie i upowszechnianie nowoczesnej, integralnej myśli patriotycznej, opartej na podstawie katolickiej etyki społecznej”. Organizowano prelekcje, do Poznania zaproszono m.in.: Marię Moczulską, Aleksandra Halla; prowadzono niezależną działalność wydawniczą – w 1981 na UAM ukazywało się pismo zatytułowane „Pod prąd”, którego redaktorami byli: M. Broda, P. Mierecki, Marek Robak; w tym samym roku na Akademii Ekonomicznej, wspólnie z NZS, „S”, wydany został „Biuletyn Informacyjny”; z ramienia ZA Pro Patria w jego redakcji był Wiesław Polakiewicz. Część członków ZA Pro Patria działała jednocześnie w NZS, 1980-1981 obie organizacje ze sobą współpracowały.
Po 13 XII 1981 internowano kilku członków ZA Pro Patria, organizację rozwiązano, a M. Jurek przez kilka miesięcy pozostawał w ukryciu.
Działalność ZA Pro Patria była rozpracowywana przez SB w ramach SOS krypt. Fiszbin. Zadaniem SB było m.in. „prowadzenie działań destrukcyjnych w celu rozbicia związku od wewnątrz”. W działaniach operacyjnych SB wykorzystywała tajnych współpracowników - przede wszystkim TW ps. Kuba i TW ps. Paweł, a także TW ps. Aleksander, TW ps. George i TW ps. Hubert.
Region Wielkopolska, Poznań