Tygodniówka WPHW Opole Solidarność
„Tygodniówka WPHW Opole – »Solidarność«”, informator Komisji Zakładowej „S” przy Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu Wewnętrznego w Opolu. W II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. poł. IX 1980 powstała zakładowa struktura „S” w WPHW w Opolu. Jej obszar działania obejmował całość województwa opolskiego ze znajdującymi się tam placówkami handlowymi. Bardzo ważną rolę w utrzymaniu więzi organizacyjnych na tak rozległym obszarze odgrywała prasa związkowa „S”. Już jesienią 1980 związkowcy z WPHW wydawali namiastkę własnego biuletynu w formie ulotkowej. Pierwszym tego przykładem była, wydana w nakł. 100 egz., jednostronicowa „Informacja” z 26 IX 1980 poświadczająca narodziny nowej organizacji związkowej w WPHW. Analogiczne wydawnictwo z końca X 1980 obejmujące 4 s. tekstu na kartce formatu A4 („Informacja nr 3” z 27 X 1980) miało już formę wyraźnie zbliżoną do biuletynu.
Z datą 13 IV 1981 ukazał się pierwszy numer „Tygodniówki WPHW Opole – »Solidarność«”. Do chwili wprowadzenia stanu wojennego ukazały się co najmniej 33 nr. (w tym niektóre podwójne) tego periodyku, wydawanego zasadniczo w cyklu tygodniowym. Począwszy od nr. 7 pismo ukazywało się w nakł. 2 tys. egz., ale z pocz. okresu wakacyjnego obniżono nakł. do 1500 egz. Druk techniką offsetową w formacie A4 o obj. 2–10 s.
Zgodnie z deklaracją zamieszczoną w nr. 11 z 22 VI 1981, pismo nie miało własnego zespołu redakcyjnego, a jego redagowaniem i wydawaniem zajmowało się Prezydium Komisji Zakładowej „S”. W praktyce gł. rolę odgrywali tu Piotr Skrobotowicz (przew. KZ) i Jerzy Łysiak (wiceprzew. KZ).
„Tygodniówka…” miała charakter zakładowego informatora związkowego. Zamieszczano w niej także teksty o charakterze publicystycznym, dot. aktualnej sytuacji społecznej oraz ważniejszych wydarzeń w kraju i regionie, jak np. wizyta Lecha Wałęsy w Opolu (VI 1981). Dużo uwagi poświęcono problemom zw. z formowaniem się regionalnych struktur „S” Śląska Opolskiego oraz obradom I KZD. Do ważniejszych tematów publikacji należały też kolejne rocznice, obchodzone przez działaczy związkowych i opozycyjnych 1981: rocznica katyńska (IV 1981) oraz 3 V i 11 XI.
VI 1981 z okazji XIX Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu wydano także „Jednodniówkę Festiwalową – »Solidarność«”, w której opublikowano liczne teksty piosenek o treściach opozycyjnych lub związanych z narodzinami i działalnością ruchu „S”. Zamieszczono tam również rysunek roweru składaka, ufundowanego przez związkowców z WPHW jako nagroda za najładniejszą piosenkę o robotniczej „S” (nagrodę tę otrzymał Maciej Pietrzyk za Piosenkę dla córki).
Związkowcy z WPHW powielali również we własnym zakresie, na zasadzie dodruku, „Tygodnik Solidarność” pocz. w nakł. 1 tys., a późn. 500 egz. (gł. powodem obniżenia nakł. były problemy ze strony dyr. WPHW, która odmawiała zgody na powielanie „Tygodnika Solidarność”).
Wymienione powyżej wydawnictwa kolportowano w woj. opolskim w ramach terenowej struktury placówek handlowych WPHW.
Po wprowadzeniu stanu wojennego P. Skrobotowicz ukrywał się do III 1983. W tym czasie jako inżynier elektronik wykonywał prace na rzecz Radia „Solidarność” we Wrocławiu. Jerzy Łysiak natomiast był internowany 13 XII 1981–23 VII 1982.
Zbigniew Bereszyński