Hasła rzeczowe

Duszpasterstwo Ludzi Pracy Solidarność Kaliska im. ks. Jerzego Popiełuszki

Duszpasterstwo Ludzi Pracy Solidarność Kaliska im. ks. Jerzego Popiełuszki, w poł. lat 80. aktywność członków „S” ograniczała się do spotkań i udziału w uroczystościach religijnych, w przypadku Kalisza w mszach za Ojczyznę w kościele oo. Jezuitów i w pielgrzymkach do Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Biechowie i do Częstochowy. Przez ok. pół roku kaliscy działacze podziemnej „S” spotykali się w klasztorze oo. Jezuitów na zebraniach duszpasterstwa, które łączyło aspekty religijne, patriotyczne i związkowe. Spotkania Spotkania "Spotkania", podtytuł „Niezależne pismo młodych katolików”, pismo wydawane w Lublinie, okresowo także w Krakowie i Warszawie, 1977-1988. te były jawne (oficjalnie miały one charakter katolicki i rozpoczynały się modlitwą). W zebraniach tych brali udział nie tylko członkowie „S”, ale także ludzie związani blisko z Kościołem, członkowie opozycji demokratycznej i kaliscy patrioci. Prowadzona przez o. Dzierżka grupa stała się zalążkiem odtwarzającej się „S”.

W spotkaniach tych udział brali m.in. Jan Marciniak, przywódca strajku w Runoteksie w 1980 r., późn. członek podziemnej „S”, internowany w stanie wojennym, oraz jego żona Henryka; Jan Mosiński, członek „S” od 1980, kolporter podziemnej prasy w stanie wojennym; Jan Nastawski, członek związku od 1980 w FWR Runotex; Anna Binder, pielęgniarka w Przychodni Kolejowej w Kaliszu, członek „S” od 1980, aktywna kolporterka w stanie wojennym; Stanisław Słodkiewicz, aktywny członek „S” w kaliskiej Transportowej Spółdzielni Pracy, internowany w stanie wojennym; Barbara Zdobych, wielokrotnie represjonowana w stanie wojennym m.in. za próbę udziału w procesie o S. Dzierżka w Łodzi w XII 1982; Mieczysław Chlasta, działacz „S” z WSK, aktywny w stanie wojennym, kolporter, uczestnik układania krzyży kwietnych, w VIII 1982 zwolniony z pracy za współorganizację przemarszu pracowników WSK przez miasto; Tadeusz Lesień, pracownik Garbarni, a późn. Chłodni, kolporter podziemnych wydawnictw; Czesław Kurzajewski, dziennikarz „Kaliskiego Włókniarza”, zwolniony z pracy po wprowadzeniu stanu wojennego; Mieczysław Walczykiewicz, działacz „S” rolniczej i Duszpasterstwa Rolników Duszpasterstwa Rolników Duszpasterstwa Rolników, powstały w okresie stanu wojennego z potrzeby pogłębienia wzajemnych kontaktów pomiędzy działaczami „S” RI a duchowieństwem. Pierwsze rozmowy z hierarchią podjęła grupa działaczy „S” RI z woj. stołecznego warszawskiego. W V 1982, za zgodą bp. Władysława Miziołka, została odprawiona w archikatedrze św. Jana msza św. w 1. rocznicę rejestracji „S” RI. Msze św. o podobnym charakterze odbywały się późn. rokrocznie, skupiając coraz większą liczbę ludzi chcących m.in. zamanifestować w ten sposób wolę reaktywowania „S” RI. Warszawskie środowisko „S”, zachęcone powodzeniem tej idei, 5 IX 1982 zorganizowało razem ze stroną kościelną na Jasnej Górze dożynki o charakterze religijno-patriotycznym z udziałem ok. 300 tys. rolników. 18 XI 1982 prymas Józef Glemp przyjął warszawską grupę działaczy i doradców związku, którzy m.in. prosili go o ustanowienie stałych form duszpasterstwa dla rolników. 2 XII 1982 Konferencja Episkopatu Polski utworzyła Komisję Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Rolników, Ogólnopolskie Duszpasterstwo Rolników, w diecezjach ustanowiła jego referentów diecezjalnych i dekanalnych. Przew. Komisji został bp Jan Gurda. Celem DR było przede wszystkim pogłębianie życia religijnego rolników, wiele wysiłku wkładano w odrodzenie moralne wsi, podkreślenie godności i wartości pracy rolników. Duszpasterze pomagali w samokształceniu i pracy oświatowej, organizowali życie kulturalne, działalność oświatową, akcje na rzecz dobra wspólnego (pomoc w gospodarstwie, porady prawne itp.), rekolekcje, dni skupienia itd. Istnienie DR spotkało się z nieprzychylną reakcją władzy, która zarzucała Kościołowi, że w ten sposób dąży do reaktywowania „S” RI. Indywidualnych działającego przy klasztorze oo. Jezuitów, internowany w stanie wojennym; Henryka Pilarska z Wojewódzkiej Stacji Krwiodawstwa w Kaliszu; Bogdan i Wiesława Kowalscy; Maria Woźniak; Teresa Szymańska ze Spółdzielni Nakładnik; Henryk Wróblewski z WSK; Genowefa Gorzkiewicz i Marek Breliński, działacz „S” z Gazowni, drukarz „S” od 1980.

Podczas Ogólnopolskiej Pielgrzymki Ludzi Pracy na Jasną Górę we IX 1988 grupa działaczy „S” z Kalisza podjęła decyzję o odtworzeniu jawnych struktur „S” w Regionie Wielkopolska Południowa. Po powrocie z pielgrzymki działacze spotkali się z o. S. Dzierzkiem, kapelanem „S” kaliskiej, represjonowanym w stanie wojennym. W wyniku tego spotkania przy klasztorze oo. Jezuitów powołano oficjalnie do życia Duszpasterstwo Ludzi Pracy Duszpasterstwo Ludzi Pracy Duszpasterstwo Ludzi Pracy przy parafii św. Józefa w Częstochowie, powstało w 1985. Organizatorem i duszpasterzem był proboszcz ks. Zenon Raczyński, który od XI 1984 w każdą drugą niedzielę miesiąca odprawiał Msze za Ojczyznę i wygłaszał patriotyczne kazania. „Solidarność” Kaliska im. księdza Jerzego Popiełuszki, którą to nazwę zasugerował o. Dzierżek. W skład tej grupy inicjatywnej wchodziło 5 osób, w tym 3 z FWR Runotex: Jan Marciniak, Jan Mosiński oraz Jan Nastawski, a poza tym Anna Binder i Stanisław Słodkiewicz.

Na polecenie członka KKW, Janusza Pałubickiego, 11 I 1989 przyjechał do Kalisza Bogdan Narożny z Wrześni. Spotkał się on z lokalnymi działaczami w mieszkaniu Anny Binder, przekazał im wytyczne KKW dot. tworzenia regionalnych struktur „S”. 14 I 1989 na spotkaniu opłatkowym u jezuitów w ośrodku Duszpasterstwa, kaliscy działacze podjęli decyzję o ujawnieniu się. Tego samego dnia u A. Binder rozpoczął działalność Komitet Organizacyjny Tymczasowego Zarządu Regionu „S” Wielkopolska Południowa w Kaliszu. W skład jego wchodzili: Anna Binder, Stanisław Kordelas, Jan Marciniak, Stanisław Słodkiewicz, Wiesław Smaga i Wanda Znajkiewicz, a jego przewodniczącym został Jan Mosiński. Ich nazwiska stały się natychmiast znane. Podało je Radio Wolna Europa, a dodatkowo o. Dzierżek odczytał je po mszy świętej w kościele oo. Jezuitów 21 I 1989.

Wkrótce powstał punkt konsultacyjno-informacyjny w mieszkaniu A. Binder przy ul. Górnośląskiej 14/12, jego kierownikiem został S. Słodkiewicz. Tam też zaczęły się rejestrować struktury zakładowe „S” z województwa kaliskiego. Pierwszymi interesantami byli funkcjonariusze SB. 20 I 1989 do WUSW wezwano A. Binder, J. Marciniaka, J. Mosińskiego i S. Słodkiewicza, którym kpt. SB Aleksander Bąk zarzucił uruchomienie punktu „S” i sporządzenie wywieszek informacyjnych, a nast. skierował sprawę do kolegium.

3 X 1988 – 5 V 1989 rozpracowywani przez Wydz. V WUSW w Kaliszu w ramach SOR krypt. Organizacja.

Grażyna Schlender

Opcje strony

do góry