Hasła rzeczowe

Duszpasterstwo Ludzi Pracy Wola

Duszpasterstwo Ludzi Pracy Wola, V 1982 Marian Parchowski, przew. Komisji Zakładowej w Zakładzie R–1 w Miejskich
Zakładach Komunikacyjnych w Warszawie, po wyjściu z internowania nawiązał współpracę z o. Tadeuszem Sitko, proboszczem kościoła św. Klemensa Hofbauera przy ul. Karolkowej, czego pierwszym efektem było powstanie Komitetu Pomocy Rodzinom Pracowników MZK. Inicjatywa z czasem przerodziła się w Duszpasterstwo Ludzi Pracy Duszpasterstwo Ludzi Pracy Duszpasterstwo Ludzi Pracy przy parafii św. Józefa w Częstochowie, powstało w 1985. Organizatorem i duszpasterzem był proboszcz ks. Zenon Raczyński, który od XI 1984 w każdą drugą niedzielę miesiąca odprawiał Msze za Ojczyznę i wygłaszał patriotyczne kazania. Wola, które funkcjonowało do końca lat 80. Oficjalnie zmieniła się na Duszpasterstwo Archidiecezji Warszawskiej, ale w użyciu wciąż była pierwotna nazwa. DLP Wola Wola „Wola”, pismo wydawane w Warszawie I 1982 – 11 IX 1989, od 1989 jako oficjalne pismo „S” Regionu Mazowsze. było blisko związane z Grupą Polityczną „Wola”, redakcją podziemnego pisma „Wola” oraz pośrednio z Międzyzakładowym Komitetem Koordynacyjnym „S”.

DLP Wola zajmowało się organizowaniem pomocy charytatywnej i prawnej dla działaczy „S”, spotkań Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych, biblioteki, pokazów filmowych, wyjazdów wakacyjnych dla dzieci działaczy z wolskich zakładów pracy oraz spotkań z przedstawicielami środowisk opozycyjnych. Działacze DLP Wola uczestniczyli w uroczystościach w ramach pielgrzymki Jana Pawła II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. do Polski w Warszawie, Gdańsku i Częstochowie.
Pomieszczenia kościoła św. Klemensa były wykorzystywane do działań konspiracyjnych. Prowadzono tam jeden z gł. w dzielnicy „dużych” punktów kolportażu prasy podziemnej – m.in. „Woli”. Odbywały się tam spotkania działaczy związkowych z zakładów pracy. 19 II 1989 w kościele św. Klemensa Hofbauera odbyło się zebranie Regionu Mazowsze, na którym wybrano skład Tymczasowego Zarządu Regionu; tam też utworzono jego biuro i biuro informacyjne. Organem DLP Wola było niezależne pismo „Praca” wydawane w latach 1986–1989.

1986 powołano Radę DLP Wola. Osoby, które weszły w jej skład, wspomagały w sprawach organizacyjnych oraz merytorycznych. Jej pracami kierował Marian Parchowski, zaś jego zastępcą był Andrzej Robert Zieliński z Grupy Politycznej „Wola”. Pozostałymi członkami rady byli orientalista Stanisław Godziński, farmaceutka Ewa Germak, nauczycielka Cecylia Gutowska, mediewista ks. Jerzy Pikulik, ks. Witold Karpowicz (proboszcz warszawskiej parafii Zwiastowania Pańskiego), lekarka i działaczka Społecznej Komisji Zdrowia Hanna Tymowska, biolog Irena Koch, odpowiedzialna za łączność między poszczególnymi ośrodkami, zajmujący się działalnością filmową Andrzej Antosik;
organizatorzy duszpasterstw w warszawskich dzielnicach: Marek Piotrowski (Żoliborz), Krzysztof Garbarski (Ochota), Wojciech Gołda (Praga Północ), Tadeusz Janiszewski (Praga Południe), Maria Misiurewicz (Mokotów), Elżbieta Zawistowska (Śródmieście) i Ryszard Makowski (Wola, jednocześnie działacz GP „Wola”), Tadeusz Kolecki organizujący Duszpasterstwo Ludzi Pracy w Pruszkowie; działacze opozycji: Michał Boni, Wiesław Chrzanowski, Antoni Macierewicz, Piotr Naimski, Zdzisław Szpakowski, Andrzej Urbański i Tomasz Wołek.

Jan Olaszek

Opcje strony

do góry