Grochowski Julian Ryszard
Julian Ryszard Grochowski, ur. 9 I 1958 w Uściankach k. Augustowa. Absolwent Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu (1987).
1978–1980 członek SZSP.
Od X 1981 w NZS, XI/XII 1981 w czasie strajku solidarnościowego ze studentami radomskiej WSI koordynator haseł oraz akcji plakatowych i sztandarowych na AE.
Po 13 XII 1981 w ukryciu, pocz. we Wrocławiu, od świąt Bożego Narodzenia w Uściankach, gdzie założył 5-osobową Augustowską Grupę Oporu, składającą się z członków jego rodziny, do końca I 1982 kilka akcji ulotkowych i stemplowania murów znakiem Polski Walczącej na terenie Augustowa i Ełku. 9 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 aresztowany po powrocie na studia we Wrocławiu, przewieziony do AŚ w Suwałkach. 10 III 1982 skazany przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w trybie doraźnym na sesji wyjazdowej w Augustowie na 4 lata i 6 mies. pozbawienia wolności (najwyższy wyrok polityczny w stanie wojennym w północno-wschodniej Polsce). Osadzony w ZK w Braniewie (protest przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego – nieprzyjmowanie obiadu 13. dnia każdego mies.). 1 VI 1983 zmniejszenie wymiaru i zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności przez Sąd Rejonowy w Augustowie po rewizji nadzwyczajnej Prezesa Izby Wojskowej SN, przed uprawomocnieniem się wyroku skorzystał z ogłoszonej amnestii. Powrót na studia w AE, kontakty z NZS, uczestnik wymiany podziemnych wydawnictw, niezależnych spotkań. 1987–1990 praca w rodzinnym gospodarstwie rolnym w Uściankach, nast. we Wrocławiu w zespole zajmującym się udoskonalaniem metod produkcji spożywczej na zlecenie Przedsiębiorstwa Zagranicznego Legpol w Legnicy. Od 1990 na emigracji.
16 I–20 V 1982 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Suwałkach w ramach SOR krypt. Wichrzyciele.