Encyklopedia Solidarności

Jarosław Kapsa, ur. 11 V 1958 w Krakowie. Ukończył VII LO im. Mikołaja Kopernika w Częstochowie (1977), 1977-1978 student historii na Uniwersytecie Wrocławskim; absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, kierunek historia (2010).

1973-1976 w PTTK; w 1976 wicemistrz Polski w biegach na orientację. W 1978 zatrudniony w KWK Staszic w Katowicach, 1978-1979 w Hucie im. Bolesława Bieruta w Częstochowie; VI 1979 – IV 1981 zasadnicza służba wojskowa (w 1980 ukarany 14-dniowym aresztem za założenie Rady Żołnierskiej w jednostce artylerii w Pleszewie).

W 1981 pracownik Wojewódzkiej Spółdzielni Niewidomych Renoma w Częstochowie. W 1981 w RMP. Od 1981 w „S”; od VIII 1981 pracownik ZR Częstochowa: redaktor „Biuletynu Solidarność Regionu Częstochowa”, korespondent podczas I KZD, od XII 1981 kierownik Biura Informacji i Propagandy ZR.

Po 13 XII 1981 w ukryciu; 31 XII 1981 zatrzymany, internowany w Ośr. Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu, następnie w Nowym Łupkowie i Załężu k. Rzeszowa, 23 XII 1982 zwolniony. W 1983 pracownik Zarządu Wojewódzkiego Polskiego Związku Filatelistów w Częstochowie, 1983-1984 zakładu ślusarskiego Anny Kościelnej tamże. 1984-1985 spółdzielni studenckiej w Katowicach, w 1985 Zakładu Usług Wysokościowych W. Kruka w Nowym Targu, 1986-1988 zatrudniony przy budowie Wyższego Seminarium Duchownego w Częstochowie. 1983-1989 współpracownik Diecezjalnego Komitetu Pomocy Bliźniemu przy parafii katedralnej św. Rodziny w Częstochowie. kolporter wydawnictw podziemnych (m.in. „Tygodnika Mazowsze”, „KOS-a”, „Tu i Teraz”, „Polityki Polskiej”, „Niepodległości”) z Warszawy, Wrocławia i Krakowa (od 1985), z Katowic (od 1987). 1983-1987 współpracownik podziemnego pisma „Nadzieja”, 1985-1989 „Wytrwamy”. 25 II 1985 podjął jednoosobową demonstrację w centrum Częstochowy przeciwko podwyżkom cen, zatrzymany na 48 godz. V 1985 – III 1989 współpracownik RKK „S” w Częstochowie, przekazywał informacje o represjach Jackowi Kuroniowi, od 1987 (przez Jana Minkiewicza) RWE oraz Komisji Interwencji i Praworządności „S”. 1985-1986 współzałożyciel i rzecznik jawnego Komitetu Obrony Interesów Społeczeństwa Regionu Częstochowskiego. 30 IX 1985 zatrzymany na 48 godz., skazany przez kolegium ds. wykroczeń na 3 mies. aresztu (zamienione następnie na grzywnę). 27 XII 1985 zatrzymany, aresztowany, w III 1986 zwolniony, w VII 1986 sprawę umorzono na mocy amnestii. Wielokrotnie zatrzymywany na 48 godz. 15 VII 1986 sygnatariusz listu otwartego częstochowskich działaczy „S” do Sejmu PRL z apelem o nawiązanie dialogu z „S”. 1 V 1987 przywódca manifestacji w Częstochowie, skazany przez kolegium ds. wykroczeń na grzywnę. W 1987 współorganizator częstochowskiej grupy Ruchu WiP; współzałożyciel podziemnego pisma Ruchu WiP „Czas Przyszły”. 28 X 1988 sygnatariusz Tez programowych środowiska Czas Przyszły; 1987-1989 delegat RKK do kontaktów ze śląską RKW (przez Ryszarda Kuszłeykę). 19 IX 1987 współorganizator akcji zbierania podpisów pod petycją do Sejmu PRL ws. uwolnienia członków Ruchu WiP, 9 V 1988 pod listem popierającym strajkujących w Hucie im. Lenina. W 1988 współorganizator pomocy dla strajkujących w HiL i KWK Manifest Lipcowy. V 1988 – IV 1989 wydawca i autor w podziemnym piśmie „Dyskurs”. 1987-1989 autor artykułów w pismach polonijnych: „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” (Londyn), „Dzienniku Polskim” (Chicago), „Słowie” (Sztokholm), „Wiadomościach” (Australia). W 1988 prace dla PTTK i Speleoklubu w Dąbrowie Górniczej. W III 1989 współorganizator zjazdu Ruchu WiP w Częstochowie (w parafii św. Wojciecha).

W 1989 współpracownik Jana Rokity przy organizacji obrad Okrągłego Stołu; sekretarz Regionalnego KO w Częstochowie. 1989-1991 poseł RP z listy KO. W 1990 członek Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. SB. Współzałożyciel Forum Prawicy Demokratycznej; 1990-1992 w UD; w 1992 współzałożyciel Partii Konserwatywnej. W 1993 wycofał się z działalności politycznej. W 1995 współzałożyciel Klubu Historycznego im. Jana Pietrzykowskiego w Częstochowie. 1996-2000 członek Ligi Ochrony Przyrody. 1991-1992 pracownik „Życia Warszawy”, w 1992 z-ca redaktora naczelnego „Życia Częstochowy”, 1992-1995 częstochowskiego dziennika „24 godziny”, 1995-2002 „Gazety Częstochowskiej”. Od 2002 pracownik Urzędu Miasta Częstochowa.

Autor wielu artykułów o historii „S” w prasie częstochowskiej. Autor książek ''Częstochowa inne opowieści'' (Częstochowa 2008), ''Komitet Obywatelski w Częstochowie 1989-1990'' (Częstochowa 2010).

Laureat II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. nagrody w konkursie RWE na słuchowisko (1986); nagrody Polcul Foundation za działalność publicystyczną (1989), wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2000).

1981-1982 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Częstochowie w ramach SOS krypt. Młodzi; 1983-1985 przez Wydz. III WUSW w Częstochowie w ramach SOR krypt. Szef; 1985-1988 przez Wydz. V WUSW w Częstochowie w ramach SOS krypt. Komitet.

Wojciech Rotarski