Encyklopedia Solidarności

Andrzej Pawłowski,  ur. 19 XI 1947 w Poznaniu. Ukończył ZSZ przy Zakładach Przemysłu Metalowego H. Cegielski – Poznań (1966).

1966–1982 tokarz, 1982–1987 szlifierz w fabryce obrabiarek W4 HCP.

29 VIII 1980 uczestnik strajku w HCP, od IX 1980 w „S”, od X 1980 członek prezydium KF W4, przew. koła „S” w Prototypowni W4.

14 XII 1981 uczestnik strajku w W4. 1982–1987 członek Tajnej KF tamże, przew. i skarbnik koła „S” w Prototypowni. Uczestnik spotkań TKZ. 12 X 1982 strajku w zakładzie, ukarany naganą i obniżeniem uposażenia za udział w proteście. Współorganizator pomocy represjonowanym. 1984–1989 członek Międzyzakładowej Rady Solidarności. Zaangażowany w działalność punktu wydającego leki z zagranicy przy parafii Matki Bożej Pocieszenia w Poznaniu. Kolporter wydawnictw podziemnych, m.in. „Hipolita”. Wykonawca pamiątek związanych z „S,” których sprzedaż była formą działalności zarobkowej podziemnej „S” w HCP. Od XII 1984 w Duszpasterstwie Ludzi Pracy przy kościele Matki Bożej Bolesnej w Poznaniu. 19 I 1985 członek delegacji „S” HCP, ofiarującej kościołowi św. Stanisława Kostki w Warszawie tablicę (wykonaną przez „S” HCP), poświęconą ks. Jerzemu Popiełuszce, uczestnik grupy pełniącej straż przy jego grobie. 1985–1988 organizator niezależnego kina wideo przy parafii Matki Bożej Bolesnej w Poznaniu. 1986 współinicjator (ze Zdzisławem Lewandowskim i ks. Leszkiem Marciniakiem) uszycia trzeciego sztandaru „S” HCP.

V 1987 odejście z pracy w HCP (zwolnienie nieformalnie wymuszone przez pracodawcę), nast. przez kilka mies. prace dorywcze. 1987–2007 na rencie inwalidzkiej. 1987–1988 z żoną prowadził kiosk Ruchu.

VI 1987 przesłuchiwany w ramach akcji przesłuchań opozycji w zw. z pielgrzymką Jana Pawła II. 1987–1989 współorganizator protestów przeciwko budowie elektrowni atomowej w Klempiczu.

1988–1990 konserwator w ZOZ Wilda. Od 1988 zaangażowany w tworzenie struktur „S” tamże. 21 VIII 1988 przesłuchiwany przez SB w zw. z planowanym strajkiem w HCP; podczas strajku zaangażowany w pomoc protestującym (zbiórka żywności).

1989–1997 przew. KZ NSZZ „S” ZOZ Wilda. 1992–1997 członek Regionalnej Sekcji Służby Zdrowia, nast. wiceprzew. Regionalnego Sekretariatu Ochrony Zdrowia. 1996–1997 członek Krajowego Sekretariatu Ochrony Zdrowia.

1998–2003 pracownik kadr w drukarni Triada w Poznaniu. 1999–2005 w Lee Motors w Komornikach k. Poznania. Od 2003 członek Koła Emerytów i Rencistów HCP. 2005–2010 pracownik ochrony w firmie Hunters w Luboszu. Od IX 2014 przew. Komisji Emerytów i Rencistów HCP Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „S” w zakładów H. Cegielski SA w Poznaniu, członek Komisji Międzyzakładowej OM NSZZ „S” tamże. 

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2012) , Krzyżem Wolności i Solidarności (2016) .

29 I 1982–27 II 1987 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Poznaniu w ramach SOS krypt. Organizator, 22 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1988–12 XI 1988 przez Wydz. V WUSW tamże w ramach SOS krypt. Alternatywa.

Przemysław Janiszewski