Plater-Zyberk Michał
Michał Plater-Zyberk, ur. 22 V 1937 w Wilnie, zm. 14 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 w Zakopanem. Ukończył Technikum Statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego w Kielcach (1954), absolwent Politechniki Szczecińskiej, Wydz. Inżynieryjno-Ekonomicznego Transportu (1963). 1954 i 1955 niezakwalifikowany na studia w WSI w Szczecinie (obecnie Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie) ze wzgl. na historie rodzinne (ojciec był żołnierzem 3. Wileńskiej Brygady AK) i „nieskrystalizowany światopogląd”.
Od 1959 członek warszawskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajobrazowego, od 1961 koła przewodników PTTK w Szczecinie, od 1962 wiceprezes tegoż.
1956–1961 konserwator broni w Klubie Szermierczym. Od 1961 prace społeczne w kole przewodników PTTK tamże (od 1962 jako przewodnik turystyczny po Szczecinie i w. Wolin). 1963–1964 stażysta w PKP. 1964–1966 maszynista Lokomotywowni Szczecin-Wzgórze Hetmańskie. 1967 zawieszony na rok w czynnościach przewodnika za oprowadzanie wycieczek po kościołach i umożliwianie uczestnictwa w mszach św. 1967–1975 pracownik (kontroler ds. trakcji spalinowej, kierownik działu i naczelnik) Oddziału Trakcji Zarządu Trakcji w Pomorskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych. 1975–1978 naczelnik Lokomotywowni Szczecin Główny, XI 1978 za działalność w środowiskach katolickich odwołany i przeniesiony na niższe stanowisko kierownika trakcji w Zarządzie Trakcji PDOKP.
1960–1981 uczestnik prac Duszpasterstwa Akademickiego przy kościele św. Andrzeja Boboli w Szczecinie, członek KIK w Warszawie. III 1968 organizator pomocy dla represjonowanych studentów. 1971 z żoną Zofią ukończył kurs doradców poradnictwa rodzinnego, prowadzenie prelekcji w kościołach, salkach katechetycznych i szkołach, za to szykanowany w pracy. VI 1976 organizator pomocy dla robotników z Ursusa i Radomia. 1976–1980 współpracownik KOR/KSS KOR i ROPCiO.
Od IX 1980 w „S” (organizator struktur kolejowych PDOKP), przew. KZ przy PDOKP, członek Międzyokręgowej Komisji Porozumiewawczej Kolejarzy „S”, MKR. X 1980 współzałożyciel, od 4 XII 1980 członek pierwszego zarządu Szczecińskiego Klubu Katolików. I 1981 w Domu Kultury Korab na nadzwyczajnym posiedzeniu MKR z udziałem wicepremiera Stanisława Macha i grupy posłów woj. szczecińskiego odczytał przygotowany przez siebie dokument O zagrożeniu bytu narodu.
Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).
1976–1981 rozpracowywany przez Wydz. III A KW MO w Szczecinie w ramach SOS krypt. Hrabia.