Encyklopedia Solidarności

Kazimierz Puchała, ks., ur. 3 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1940 w Modlniczce k. Krakowa. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Krakowie. W 1964 święcenia kapłańskie.

Wikariusz w parafiach: Spytkowice (1964-1967), Wadowice (do 1971), Żywiec-Sporysz (do 1972), Skawina (do 1975), św. Magdaleny w Rabce (do 1977), Raciechowice (do 1979), Będkowice (do 1980); administrator (do 1982), nast. proboszcz parafii Rozesłania Apostołów w Gruszowie k. Myślenic (do 2006). Od 2006 na emeryturze.

Od 1980 wspomagał działaczy wiejskich w tworzeniu struktur „S” RI.

Po 13 XII 1981 organizował Msze za Ojczyznę, głosił patriotyczne kazania. Od 1984 corocznie odprawiał mszę za zamordowanego w II działacza chłopskiego, Piotra Bartoszcze; po śmierci ks. Jerzego Popiełuszki z jego inicjatywy w kościele gruszowskim powstał symboliczny grób ks. Jerzego. Stale współpracował z księżmi: Kazimierzem Jancarzem z Mistrzejowic, Adolfem Chojnackim z Bieżanowa Starego, Janem Sikorą z Gdowa. Od 1982 wspomagał OKOR; współpracował z Porozumieniem Prasowym „Solidarność Zwycięży” (przy pomocy Piotra i Jerzego Hlebowiczów), redakcjom podziemny pism „Kurierek «B»” i „Solidarność Zwycięży” przekazał maszynę do pisania z kancelarii parafialnej, zaopatrywał w papier podziemną drukarnię Wilno w Zagórzanach, od 1985 współpracował z redakcją podziemnego pisma „Solidarność Walcząca”; kolportował prasę niezależną i literaturę wśród sprawdzonych parafian, jawnie nawoływał do bojkotu wyborów do Sejmu PRL. Znaczną część pomocy humanitarnej przywożonej z Krakowskiej Kurii Metropolitarnej (żywność, ubrania i lekarstwa) przeznaczał dla rodzin internowanych i więzionych, dla ukrywających się działaczy podziemia, drukarzy, kolporterów, współpracowników struktur podziemnych; zbierał składki pieniężne dla represjonowanych. Udzielał schronienia na plebani w Gruszowie działaczom poszukiwanym listami gończymi (m. in. Józefowi Mroczkowi, Stefanowi Morawieckiemu); udostępniał plebanię na spotkania działaczy podziemnej „S” RI; dawał zatrudnienie osobom pozostającym bez pracy.

Od 1991 wspierał Forum Ludowo-Narodowe Ojcowizna Romana Bartoszcze. W 2001 utworzył na terenie parafii Koło Przyjaciół Radia Maryja. W 2003 wystąpił przed referendum unijnym w TV Kraków i Radio Kraków przeciwko przystąpieniu Polski do UE. W ramach Klubów Myśli dla Polski współorganizuje (wraz z ks. A. Chojnackim i o. Tadeuszem Ślipko) spotkania w Krakowie, informujące o sytuacji w kraju. Przeciwnik i krytyk Okrągłego Stołu.

Odznaczony Krzyżem Semper Fidelis Związku Solidarności Polskich Kombatantów, medalem Za Zasługi dla Małopolskiej Solidarności (2007), medalem Pro Memoria Prasy Podziemnej (2007).

Piotr Hlebowicz