Encyklopedia Solidarności Sajko Mieczysław - Biogramy -

Mieczysław Sajko, ur. 18 V 1949 w Kukołkach k. Grodna (obecnie Białoruś). Absolwent Politechniki Wrocławskiej, Wydz. Elektryczny (1979).

1959 w ramach repatriacji przyjechał do Polski. 1970–1972 mł. instruktor techn. w Rejonowym Urzędzie Telekomunikacyjnym w Wałbrzychu, 1972–1984 elektromonter, specjalista elektryk, specjalista konstruktor w Zakładach Wytwórczych Aparatury Precyzyjnej Mera-Pafal w Świdnicy.

Od IX 1980 w „S”; członek Komitetu Założycielskiego, przew. KZ. Od XI 1980 organizator biblioteki wydawnictw niezależnych w zakładzie. Od III 1981 członek zarządu MKK Ziemi Świdnickiej, VI 1981 delegat na I WZD Regionu Dolny Śląsk.

XII 1981 – 1986 organizator i koordynator kolportażu w Świdnicy podziemnych pism, m.in.: „Wolny ZWAP-owiec”, „Biuletyn Informacyjny Ziemi Świdnickiej”, „Nasz Głos”, przedruków pism z regionu Dolny Śląsk, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Biuletyn Dolnośląski”, „Solidarność Walcząca” oraz książek NOW-ej i Instytutu Literackiego w Paryżu. 1981–1985 współorganizator nieformalnej, lokalnej podziemnej struktury „S” w Świdnicy zw. z „S” (z Jerzym Murzynem, Antonim Lewandowskim, Antonim Rzepką). 1982 organizator i uczestnik emisji audycji podziemnego Radia „S” w Świdnicy. 1982–1985 wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany. 1984–1987 kierownik robót elektrycznych i energetycznych w Zakładzie Zmechanizowanego Obrachunku Wojewódzkiego Związku Spółdzielni Rolniczych w Świdnicy. 1987–1991 właściciel firmy Instalatorstwo Elektryczne tamże.

W 1990 założyciel PC w Świdnicy. 1991–2001 gł. energetyk w Dolnośląskich Zakładach Magnezytowych Magnezyty w Świdnicy. 1991–2000 przew. KZ tamże. W 2002 administrator masy upadłościowej Magnezytów, 2002–2004 bez zatrudnienia, 2004–2014 kierownik działu techn. w Tesco (Polska) Sp. z o. o. w Świdnicy, od 2014 na emeryturze.

11 XI 1983 – 26 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1986 rozpracowywany przez p. V RUSW w Świdnicy w ramach SOR.

Agnieszka Klarman