Encyklopedia Solidarności

Grzegorz Franciszek Stawski, ur. 11 V 1955 w Grudziądzu. Ukończył Technikum Mechaniczne w Grudziądzu (1975). Absolwent Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych w Tychach, specjalność socjologia gospodarki (2002), Uniwersytetu Śląskiego, kierunek socjologia (2004).

1975-1977 pracownik Fabryki Maszyn Rolniczych Agromet Unia w Grudziądzu, 1977-1996 KWK Manifest Lipcowy w Jastrzębiu-Zdroju (od 1990 KWK Zofiówka). 1978 – XI 1981 w PZPR.

28 VIII – 3 IX 1980 uczestnik strajku w KWK Manifest Lipcowy, członek MKS, 3 IX 1980 sygnatariusz porozumienia jastrzębskiego; od IX 1980 w „S” do 1997, członek Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Robotniczego „S” w Jastrzębiu-Zdroju, II-VII 1981 członek Prezydium ZR Śląska i Zagłębia (powstałego z połączenia MKR Jastrzębie-Zdrój i MKZ Bytom), członek KKP oddelegowany przez MKR; w VII i XII 1981 delegat na I i II WZD (Województwa Katowickiego) Regionu Śląsko-Dąbrowskiego.

13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Jastrzębiu-Szerokiej, następnie w Katowicach i Uhercach, zwolniony w VI 1982 w wyniku interwencji MCK i wstawiennictwa bp. Herberta Bednorza. Wielokrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany, poddawany rewizjom. W VIII 1988 uczestnik strajku w KWK Manifest Lipcowy, członek Prezydium MKS, rzecznik prasowy. 2-krotnie zwalniany z pracy i przywracany.

W 1989 uczestnik obrad Okrągłego Stołu w zespole ds. gospodarki i polityki społecznej, podzespołach ds. górnictwa, samorządu i form własności. 1989-1994 przewodniczący KZ „S” w KWK Manifest Lipcowy; w 1989 wiceprzewodniczący Krajowej Komisji Górnictwa, przewodniczący Sekcji Węgla Kamiennego, 1989-1997 członek KK, 1992-1997 członek ZR Śląsko-Dąbrowskiego. W 1995 wiceprzewodniczący Wojewódzkiego Sztabu Wyborczego Lecha Wałęsy w wyborach prezydenckich. Od 1996 własna działalność gospodarcza.

Autor kilku opatentowanych rozwiązań technicznych dla górnictwa.

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007).

1981-1990 rozpracowywany przez Wydz. III-A/V-2 KW MO w Katowicach/KM MO w Jastrzębiu-Zdroju/Inspektorat II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. WUSW w Katowicach w ramach KE krypt. Sportowiec/Grześ.

Przemysław Miśkiewicz