Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/18970,Szczesiak-Edmund.html
08.05.2024, 02:16

Szczesiak Edmund

Edmund Szczesiak, ur. 8 XII 1942 w Brodnicy. Absolwent Politechniki Gdańskiej, Wydział Budownictwa Wodnego (1968).

1968-1969 sekretarz oddziału w tygodniku studenckim „Politechnik” oraz stażysta w Gdańskich Okręgowych Zakładach Gazownictwa. 1969-1973 dziennikarz „Głosu Wybrzeża”, 1973-1976 „Tygodnika Morskiego”, 1976-1981 tygodnika „Czas”. Od 1970 członek SDP. Od 1975 członek Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.

W VIII 1980 reporter na strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, autor pierwszej relacji ogólnopolskiej. Od IX 1980 w „S”, członek prezydium KZ przy Gdańskim Wydawnictwie Prasowym (m.in. wydawcy tygodnika „Czas”). W III 1981 współorganizator tzw. dni bez prasy.

13 XII 1981 uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, po 13 XII 1981 na znak protestu przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego oddał legitymację partyjną, w redakcji nie przeszedł weryfikacji, do II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1983 bez możliwości zatrudnienia. Od połowy 1982 uczestnik Duszpasterstwa Środowisk Twórczych Duszpasterstwa Środowisk Twórczych Duszpasterstwa Środowisk Twórczych, powstały w wyniku (zapoczątkowanej przy organizowaniu Tygodni Kultury Chrześcijańskiej) współpracy środowisk artystycznych z Kościołem. Od IX 1978 ks. Wiesław Niewęgłowski prowadził w parafii św. Anny w Warszawie (kościół akademicki) cykliczne spotkania z twórcami (zwykle w 2. czwartek miesiąca); rozpoczynały się mszą św., nast. podejmowano tematy, które sugerowali uczestnicy. W spotkaniach brało udział zwykle kilkadziesiąt osób: aktorów, dziennikarzy, pisarzy. W III 1980 prymas Stefan Wyszyński oficjalnie ustanowił ks. W. Niewęgłowskiego Duszpasterzem Środowisk Twórczych w Warszawie. 16 IX 1980 powstał Komitet Porozumiewawczy Środowisk Twórczych i Naukowych. 27-29 III 1981 odbyły się pierwsze rekolekcje dla środowisk twórczych, 11 X prymas Józef Glemp wyraził zgodę na stałą, coniedzielną mszę św. dla środowisk twórczych w parafii św. Anny. Do XI 1981 DŚT objęło swoją posługą ok. 800 twórców. Duszpasterstwa zorganizowano także poza Warszawą, m.in. w Lublinie i Łodzi. przy kościele św. Mikołaja w Gdańsku, uczestnik spotkań niezweryfikowanych dziennikarzy, organizator pomocy dla rodzin represjonowanych i najuboższych. 1982-1986 autor tekstów w biuletynie

„Solidarność. Pismo Regionu Gdańskiego”. 1983-1989 z-ca redaktora naczelnego miesięcznika „Pomerania”. W VIII 1988 ponownie reporter strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina.

1989-1991 kierownik działu w „Tygodniku Gdańskim”, 1991-1999 redaktor naczelny „Wieczoru Wybrzeża”. Od 1995 prowadzi warsztaty dziennikarskie w Podyplomowym Studium Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego, 1999-2000 w Wyższej Szkole Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Społecznych w Gdyni. 2000-2001 redaktor naczelny miesięcznika „Pomerania”, w 2001 członek redakcji „Dziennika Bałtyckiego”, od 2001 wykładowca w Gdańskiej Wyższej Szkole Humanistycznej, od 2008 na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Od 2000 członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 2002 na emeryturze.

Autor publikacji książkowych, m.in. ''A może lubi pan walkę'' (1979), ''Znachor w bloku'' (1987), ''Mała odyseja'' (1996), ''Oni uzdrawiają'' (1998), ''Okno na wolność'' (2005), ''Borusewicz. Jak runął mur'' (2005), ''My podziemni'' (2006).

Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1976), Medalem z okazji 30-lecia Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (1986), Medalem 25-lecia „Solidarności” (2005), Medalem Księcia Mściwoja II za Zasługi dla Gdańska (2006).

11 III 1983 – 20 V 1988 rozpracowywany przez Wydział III KW MO/WUSW w Gdańsku w ramach KE krypt. Marian, nr rejestracyjny 46522.

Arkadiusz Kazański

Opcje strony