Szyja Andrzej
Andrzej Szyja, ur. 18 XI 1951 w Katowicach-Janowie, zm. 29 VIII 1983 w Orzeszu-Jaśkowicach. Absolwent Politechniki Śląskiej w Katowicach, Wydz. Budownictwa i Architektury (1974) oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego filia w Katowicach, Instytut Wyższej Kultury Religijnej (1978).
1969–1974 w ZSP/SZSP.
1974–1980 m.in. projektant w Społem CZSS Biuro Projektów w Katowicach (od 1978 praca na pół etatu), 1978–1983 kierownik oddziału budownictwa mieszkaniowego w Hucie Ferrum (VI 1982–VI 1983 na rencie chorobowej).
1972–1976 uczestnik I Duszpasterskiego Synodu Diecezji Katowickiej (jako członek Diecezjalnej Rady Duszpasterskiej uczestniczył w przygotowaniu materiałów do synodu, reprezentant laikatu diecezji katowickiej m.in. członek prezydium III sesji plenarnej). 1974–1983 członek grupy absolwentów Duszpasterstwa Akademickiego przy Katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. 1977–1983 studiował eksternistycznie teologię na KUL. 1976–1980 animator w ruchach kościelnych, m.in. Rekolekcji Małżeńskich Marriage Encounter (1977, 1978), Światło Życie Oazy Rodzin.
Od IX 1980 w „S”; członek Komitetu Założycielskiego, nast. KZ; w VII/VIII i XII 1981 delegat na I i
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
WZD Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Od VII 1981 członek ZR, od X 1981 prezydium ZR, VIII – XII 1981 redaktor nacz. i autor w piśmie ZR „Dziennik Związkowy”. 1981–1983 członek KIK w Katowicach.
Od 7 XII 1981 przebywał na leczeniu w Klinice Chorób Wewnętrznych PSK im. dr. Andrzeja Mielęckiego w Katowicach, po 13 XII 1981 uniknął internowania dzięki fikcyjnej diagnozie zaprzyjaźnionych lekarzy (na jej podstawie do IV 1982 przebywał w szpitalach i sanatorium). VI – VIII 1983 zatrudniony w prywatnym gospodarstwie ogrodniczym w Orzeszu.
Zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w wypadku samochodowym. 1 IX 1983 w jego pogrzebie, z udziałem ordynariusza diecezji katowickiej bpa Herberta Bednorza, wzięli udział liczni reprezentanci śląsko-dąbrowskiej podziemnej „S” i lokalnego Kościoła.
Ewa Babuchowska|Jarosław Neja