Woś Maria
Maria Woś, ur. 22 III 1934 we Lwowie. Absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego, Instytutu Filologii Polskiej (1955).
VI 1946 ekspatriowana do Wrocławia. 1955–1958 nauczycielka w IX LO we Wrocławiu, 1958–XII 1981 dziennikarka Polskiego Radia Wrocław: autorka audycji literackich, muzycznych, słuchowisk, reportaży, felietonów, 1965–1969 prowadząca cykl programowy My nastolatki, 1976–1981 cykl lekcji jęz. polskiego dla ogólnopolskiego programu pt. Radio szkole emitowanych w IV Programie PR.
Od IX 1980 w „S”.
22 XII 1981 w zw. z wprowadzeniem stanu wojennego zrezygnowała z pracy w PR Wrocław. Od wiosny 1982 na wcześniejszej emeryturze. II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982–2007 działaczka Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego we Wrocławiu: 1982–XI 1983 szefowa Sekcji Procesowej, w tym czasie regularnie obserwatorka w sądach wrocławskich procesów politycznych działaczy podziemnej „S”: notatki z rozpraw i gromadzenie dokumentów. 16 XI 1983 zatrzymana, nast. na kilka mies. wycofała się z funkcji szefowej Sekcji Procesowej, 1984–1989 ponownie zaangażowała się w pracę sekcji. XII 1982–VI 1983 nauczycielka jęz. polskiego w Technikum Gastronomicznym we Wrocławiu, IX 1983–VI 1984 XIV LO tamże, 1984–1985 w XIII LO tamże, 1985–1987 IX LO tamże, 1987–1988 Technikum Kolejowym tamże. W l. 80. i 90. współpracownik prasy katolickiej: „Niedzieli” (wyd. ogólnopolskie), „Gościa Niedzielnego” (wyd. ogólnopolskie) i „Nowego Życia”.
IV–VI 1989 współpracownik KO „S” we Wrocławiu, współredaktorka i wykonawczyni audycji wyborczych KO „S” prezentowanych na antenie PR Wrocław w ramach oficjalnych bloków wyborczych. Od 1990 dziennikarka w PR Wrocław, ponownie w „S”, 1994–1999 wykładowca na Podyplomowym Studium Dziennikarstwa na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu.
Autorka książek Felietony radiowe. Duszeczko, nie graj łokciami (2006), Pomnieć, przypomnieć, zapomnieć (2010) i LeoPolka... a ja się ze Lwowa nie ruszę za próg... (2023).
Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011), Złotym Krzyżem Zasługi (2006), Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2023) i Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2008).