Opinia Krakowska
"Opinia Krakowska", pismo wydawane w Krakowie IV 1978 – VII 1991 z przerwami, od nr. 2/3 z V/VI 1978 pismo krakowskich uczestników ROPCiO, IX 1979 – XI 1980 organ KPN, następnie do VII 1981, tj. w okresie zawieszenia działalności KPN w Krakowie, pismo Ruchu Porozumienia Polskich Socjalistów, od II 1982 organ II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. Obszaru KPN. Nazwą nawiązywano do pisma „Opinia” wydawanego przez ROPCiO od IV 1977 w Warszawie. Projekt okładki: Adam Macedoński, znak Polski Walczącej dodała Romana Kahl-Stachniewicz.
Ukazało się 56 nr. o obj. 18-30 s. w formacie A4 lub A5, IV-XI 1978 w nakł. 60-80 egz. przepisywanych na maszynie i kserowanych w pomniejszeniu (format kieszonkowy), nr. 4-5 wydrukowano na powielaczu spirytusowym, w 1979 kilkadziesiąt egz. w maszynopisie i jako odbitki fotograficzne, od VI 1980 drukowane na matrycach białkowych, następnie również techniką sitodruku, w nakł. od kilkuset do 2 tys. egz. Druk. m.in.: Krzysztof Bzdyl, Radosław Huget, Stanisław Tatara. W 1978 jako miesięcznik (nr. podwójne: VII i VIII, XI i XII), do VI 1979 wyłącznie nr. podwójne, od nr. 16 jako dwumiesięcznik, od nr. 22 (1980) nieregularnie. Do 1982 ukazało się 29 nr.; w 1985 ukazał się nr 1 „Opinii Małopolskiej” jako kontynuacja „Opinii Krakowskiej” (nr 30); 1987-1991 wydano nr. 31-56. Nr. specjalne: m.in. w 1978 z okazji 17 IX i 11 XI jako gazeta plakatowa w formacie A4 w nakł. 1000 egz.
W składzie redakcji 1978-1981: Krzysztof Gąsiorowski (redaktor naczelny; 1960-1982 TW ps. Edward Klinowski/Jan Chojecki/Jerzy Rawicz/Mikołaj Ataman), Stanisław Janik-Palczewski, Romana Kahl-Stachniewicz, Michał Muzyczka, Stanisław Tor (od X 1978), później także K. Bzdyl oraz jako współpracownik Andrzej Kostrzewski (autor pod ps. Festucus).
Po 13 XII 1981 prawie cała redakcja i drukarze zostali internowani lub aresztowani. Od I 1982 grupa nowych działaczy KPN skupionych wokół Mariana Guta (m.in. Witold Tukałło i Marek Bik) wydała 3 nr.: 26, 27 i 28. W połowie 1982 Ryszard Bocian wydał nr 29 (druk: R. Bocian i Sławomir Onyszko) zawierający wyłącznie dokumenty KPN opublikowane po 13 XII 1981 i przeznaczony do użytku wewnętrznego. Po wznowieniu pisma w 1987 skład redakcji zmienny, m.in.: Maria Grcar (od nr. 49 z 1990 redaktor naczelna), Andrzej Izdebski, S. Janik-Palczewski, K. Gąsiorowski, A. Kostrzewski, Ludwik Naleziński i Andrzej Zagórski, nakł. 180-500 egz.
W stopce podawano jako adres redakcji mieszkanie Stefana Dropiowskiego (1964-1972 TW ps. Magister, od VII 1977 Kontakt Operacyjny, X 1977 – 1989 TW ps. Dunin) przy ul. Rabina Meiselsa 24/7 (od XI 1977 był to także Punkt Konsultacyjno-Informacyjny ROPCiO), w rzeczywistości redakcja spotykała się w mieszkaniu R. Kahl-Stachniewicz; nr 20/21 z 1980 adres redakcji: ul. Przybyszewskiego 22/1, od nr 48 (1990) al. Krasińskiego 20.
Publikowano dokumenty, komunikaty i oświadczenia ROPCiO, RPPS, KPN, informacje o łamaniu prawa przez władze (rewizjach, przesłuchaniach, zatrzymaniach), teksty o tematyce historycznej, społeczno-polityczne, informacje bieżące, m.in. w rubryce „Z Kroniki Obszaru”.
Od nr. 49 z 1990 pismo wydawane legalnie, od nr 55 z IV 1991 podtytuł: „Pismo niezależne, ukazuje się od 1978 r. Polityka, historia, sprawy niepodległościowe”.