Encyklopedia Solidarności

Parafia św. Klemensa Dworzaka we Wrocławiu, erygowana w 1925 w dzielnicy Grabiszynek, początkowo msze św. odprawiano w kaplicy cmentarnej, w 1928 konsekrowano nowo wybudowany kościół, zniszczony później w czasie II wojny światowej. Nowa polska parafia działająca od 1945 zajęła dawny dom gminy ewangelickiej Trójcy Świętej przy al. Pracy, gdzie jezuici urządzili dwie kaplice. W 1980 parafia liczyła ok. 18 tys. wiernych. 1978-1987 proboszczem i przełożonym domu zakonnego był o. Adam Wiktor SJ.

Od VIII 1980 kościół był miejscem silnie związanym z „S” ze względu na bliskość dużych zakładów przemysłowych (m.in. Państwowej Fabryki Wagonów Pafawag, Dolnośląskich Zakładów Wytwórczych Maszyn Elektrycznych Dolmel, Fabryki Maszyn Rolniczych Agromet-Archimedes, Fabryki Automatów Tokarskich), a o. A. Wiktor był jednym z wrocławskich kapelanów „S”.

Po 13 XII 1981 parafia włączyła się w pomoc represjonowanym i ich rodzinom. W każdą niedzielę o godz. 13 odbywały się msze św. w intencji ludzi pracy i Ojczyzny, zamawiane przez załogi zakładów; robotnicy przynosili teksty modlitw i wota (m.in. symbole „S”). Po amnestii z VII 1984 w mszach brali udział przywódcy dolnośląskiej „S”: Piotr Bednarz, Władysław Frasyniuk, Józef Pinior, także znani działacze z innych regionów, m.in. Anna Walentynowicz i Lech Wałęsa, uczestniczyli także wrocławscy aktorzy (m.in. Bogusław Kierc) recytujący wiersze patriotyczne. W ważne rocznice odbywały się uroczyste msze połączone z odsłonięciem tablic pamiątkowych, np. w 1985 w związku z 50. rocznicą śmierci marsz. Józefa Piłsudskiego. Niejednokrotnie po wyjściu z kościoła wierni byli atakowani przez ZOMO. 15 VIII 1982 o. A. Wiktor przeniósł z dolnej kaplicy do głównego ołtarza obraz Matki Bożej Pocieszenia, która zyskała miano Matki Robotników. Uczestniczono w pielgrzymkach (m.in. na Jasną Górę, do Trzebnicy, Wambierzyc). Parafia była też miejscem schronienia dla działaczy zagrożonych zatrzymaniem przed zapowiedzianymi manifestacjami. Od 1982 działało Duszpasterstwo Ludzi Pracy, od 1983 Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy; odbywały się spektakle teatralne, seanse filmowe, wykłady o tematyce historycznej (wśród wykładowców byli m.in. Lothar Herbst, Stanisław Kolada, Antoni i Tadeusz Lenkiewiczowie, Krzysztof Turkowski, Henryk Wolniak), odczyty prowadzone w ramach Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. W okresie reaktywowania „S” parafia była faktyczną siedzibą RKW „S” Dolny Śląsk – funkcjonował tu punkt informacyjny, do którego zgłaszały się zakłady chcące przystąpić do reaktywowanej „S”, obradowało Prezydium RKW.

W 2012 parafia liczyła prawie 13 tys. wiernych; działało kilkanaście ruchów oraz wspólnot, w tym DLP. Od 2008 funkcję proboszcza pełni o. Jacek Siepsiak SJ.

Kamil Dworaczek