Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/25096,Duszpasterstwo-Ludzi-Pracy-przy-parafii-sw-Maksymiliana-Kolbego-w-Lubinie.html
27.04.2024, 02:26

Duszpasterstwo Ludzi Pracy przy parafii św. Maksymiliana Kolbego w Lubinie

Duszpasterstwo Ludzi Pracy przy parafii pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbego w Lubinie powstało w 1985 z inicjatywy Edwarda Wóltańskiego odpowiedzialnego w „podziemiu” m.in. za rozdział pomocy rzeczowej i żywnościowej rodzinom osób represjonowanych internowanych i osadzonych w więzieniach. Ksiądz proboszcz Wiesław Migdał przydzielił pomieszczenie na segregowanie i pakowanie produktów, które jednocześnie posłużyło jako miejsce spotkań, wymiany podziemnej literatury oraz pozyskiwania informacji o wydarzeniach w kraju, a m.in. w Kościele Św. Stanisława Kostki w Warszawie. Duszpasterzem DLP był ks. Jerzy Rząsowski, a pomagał mu w tym ks. Kazimierz Korab. Już od końca 1983 roku w gablocie na terenie kościoła wywieszano treść kazań ks. Jerzego Popiełuszki oraz fotografie z uroczystości w kościele pw. Św. Stanisława Kostki w Warszawie. Aktywnymi członkami duszpasterstwa było kilkadziesiąt osób m.in. E. Wóltański, Mieczysław Garboś, Jan Madej, Antoni Wysocki, Jan Czukiewski, Jacek Swakoń, Wiesław Pawłowski, Sławomir Jaszcza, Stefan Nawrot, Antoni Blicharski. W 1987 członkowie DLP wyjeżdżali do Warszawy, Gdańska i Częstochowy na Msze z papieżem Janem Pawłem II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. podczas III pielgrzymki do ojczyzny. Co roku (wcześniej indywidualnie, a od 1985 w grupie zorganizowanej) uczestniczono w Pielgrzymkach Świata Ludzi Pracy na Jasną Górę i pielgrzymkach ekologicznych wzdłuż stawu osadowego do Sanktuarium Matki Bożej z Dzieciątkiem w Grodowcu oraz kilkakrotnie do Lichenia. Odprawiane były msze za Ojczyznę, podczas których odczytywano patriotyczne intencje układane przez członków DLP. Organizowano okolicznościowe uroczystości narodowo-kościelne np. 3 V, 11 XI, 15 VIII, 13. każdego mies.). Co roku odbywały się Dni Kultury Chrześcijańskiej trwające tydzień. Wygłaszano wówczas prelekcje i odczyty, urządzano spotkania i występy artystyczne oraz projekcje zakazanych filmów i wieczorki poezji patriotycznej. Niektóre imprezy przeprowadzano także w innych kościołach na terenie Lubina (np .m.in. wystawa poświęcona ks. J. Popiełuszce). Nawiązano współpracę ze strukturami podziemnymi „S” w Lubinie, Głogowie, Wrocławiu i innych regionach oraz z działaczami NSZZ „S” Rolników Indywidualnych i ze Stowarzyszeniem na Rzecz Przeprowadzenia Demokratycznych Wyborów w NSZZ „S”. W trosce o zdrowie mieszkańców Lubina i okolic oraz o ochronę środowiska występowano z pismami apelującymi o zabezpieczenie powierzchni stawu osadowego w Rudnej. Podczas cotygodniowych spotkań DLP ćwiczono śpiewanie pieśni patriotycznych  i religijnych, w efekcie powstał chór parafialny, który istnieje do dziś. Kilku członków DLP uczestniczyło w Diecezjalnych Dniach Skupienia Modlitewnego organizowanych przez ks. Stanisława Orzechowskiego we Lwówku Śląskim oraz w latach 1986-88 w zajęciach trzyletniego Archidiecezjalnego Studium Chrześcijańsko-Społecznego we Wrocławiu (w kościele św. Elżbiety przy ul. Grabiszyńskiej), co umożliwiło nawiązywanie kontaktów, rozwijanie solidaryzmu i wymianę nielegalnych materiałów (np. gazetek i ulotek) między uczestnikami przyjeżdżającymi z różnych miejscowości. Podczas spotkań DLP udostępniano wydawnictwa drugiego obiegu, dzięki temu przyczyniono się do stworzenia biblioteki parafialnej liczącej kilkaset woluminów. Organizowano również pomoc materialną i prawną parafianom, działaczom opozycyjnym i ich rodzinom oraz wycieczki i wczasy dla członków DLP, rodzin osób represjonowanych i uwięzionych i obozy dla ich dzieci, a także wystawy okolicznościowe, wieczorki taneczne i spotkania rekreacyjne. Różnorodna działalność DLP była możliwa m.in. dzięki współpracy E. Wóltańskiego i M. Garbosia z Arcybiskupimi Komitetami Charytatywnymi: we Wrocławiu i w Warszawie. Zapraszano ludzi ze świata nauki, kultury i sztuki oraz działaczy opozycji. Byli to m.in.: Ernest Bryll, Jerzy Eysymontt, Władysław Frasyniuk(2x), Grupa Teatralna Dnia Ósmego, Andrzej Gwiazda (3x), Stanisław Helski (2x), Jakub Jakubczak, Aleksander Jędraszczyk(2x), Marian Jurczyk(2x), Adolf Juzwenko, Antoni Kopaczewski (2x), Jerzy Kropiwnicki (2x), Romuald Kukołowicz, Jacek Kuroń (2x), Antoni Lenkiewicz, Kornel Morawiecki (4x), Marek Muszyński, Wojciech Myślecki (3x), Jerzy Nowicki, Jan Olszewski (2x), ks. Stanisław Orzechowski, Jerzy Przystawa (4x), Zbigniew Romaszewski, Władysław Siła–Nowicki, Józef Teliga (2x), Krzysztof Turkowski, Anna Walentynowicz (3x), Andrzej Wiszniewski (3x).

E. Wóltański i M. Garboś zorganizowali pomoc prawną i materialną dla kilkudziesięciu osadzonych kolegów. Jeździli oni na rozprawy sądowe, gdzie dostarczali żywność z przemycanymi informacjami w postaci grypsów, a nawet znaczkami solidarnościowymi. W trakcie krótkich rozmów pozyskiwali informacje dotyczące działalności i represji, z których stworzyli archiwum wykorzystywane do dzisiaj. DLP w roku 1988 wystąpiło do Rady Miasta Lubina o nadanie nazwy ulicy Józefa Piłsudskiego i uzyskało pozytywny efekt.

Teresa Misztal

Opcje strony